ترسيم نقشه هاي مفهومي در آموزش فيزيك و تأثير آن بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان

فاقد عنوان لاتين

يكي از وظيفه‌هاي مهم معلمان، برنامه‌ريزي درسي است كه با استفاده از راهبردهاي مهم آموزشي مي‌توانند تا حدودي ضعف‌هاي محتوا و برنامه درسي را رفع كنند. يكي از راهبردهاي مؤثر‌ آموزشي كه ارتباط بسيار نزديك با فلسفه شناخت‌گرايي و ساخت‌گرايي دارد، بهره‌گيري از نقشه مفهومي به‌عنوان يك ابزار دوبعدي طرح‌دار است كه ارتباطات، روابط و توالي مفاهيم را به شيوه‌اي روشن ارائه مي‌دهد. هدف اين پژوهش بررسي تأثير استفاده از نقشه‌هاي مفهومي بر پيشرفت تحصيلي درس فيزيك است. پژوهش از نوع شبه تجربي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل و استفاده از گزينش تصادفي است. جامعه آماري را با كمك دو نفر از همكارانم به چهار مدرسه دخترانه، با دانش‌آموزان سال دهم رشته تجربي محدود كرديم و به صورت كاتوره‌اي به چهار گروه تقسيم كرديم. در گروه كنترل تدريس به روش معمول سخنراني همراه با پرسش و پاسخ انجام شد و در سه گروه آزمايشي مداخلاتي بدين شرح صورت گرفت: در گروه اول تدريس، با ارائه نقشه‌هاي مفهومي معلم ساخته انجام شد، گروه دوم پس از تدريس توسط معلم، به‌صورت فردي اقدام به ترسيم نقشه‌هاي مفهومي كردند و گروه سوم نيز پس از تدريس، نقشه‌هاي مفهومي را به صورت گروهي ترسيم كردند. ابزار اندازه‌گيري شامل پيش‌آزمون و پس‌آزمون درس فيزيك بود كه قبل و بعد از مداخله براي كليه گروه‌ها اجرا شد. روايي آزمون‌ها از لحاظ محتوايي تأييد شد و پايايي آن‌ها با تعيين ضريب پايايي اسپيرمن - براون براي هر دو آزمون 89/0 برآورد شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Spss15 و با آزمون‌هاي t مستقل و t وابسته مورد تجزيه‌و‌تحليل قرار گرفت. يافته‌ها در سطح معناداري P≤0/01 نشان داد كه تأثير استفاده از نقشه‌هاي مفهومي در آموزش فيزيك بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان، بيشتر از روش‌هاي معمول است و بيشترين تأثير استفاده از اين‌ نقشه‌ها، در روش ساخت انفرادي آن‌ها توسط دانش‌آموزان و كمترين تأثير‌ آن، در روش ارائه نقشه مفهومي معلم ساخته به هنگام تدريس است.

فاقد چكيده لاتين