بررسي روند ترجمه از عربي به فارسي در سده‌هاي نخست اسلامي

با ورود اعراب مسلمان به ايران، زبان فارسي به عنوان زبان ملي ايرانيان باقي ماند. در واقع، ظهور اسلام و غلبه اعراب مسلمان، اگرچه به‌تدريج در تمام اخلاق، عقايد، علوم و آداب ايرانيان تأثير گذاشت و تا مدت‌ها زبان عربي به عنوان زبان اداري و علمي ايرانيان درآمد، اما اين زبان نتوانست به عنوان زبان رسمي ايرانيان درآيد. در دوره غلبه مسلمانان بر ايران، به علت مراوادات دو طرف، بحث ترجمه قوت گرفت. البته پيشينه اين امر، قدمتي پيش از فتوحات دارد و ظاهراً در دربار حيره كه وابسته به ساسانيان بود، مترجماني حضور داشتند كه به دو زبان فارسي و عربي مسلط بودند. در دوره اسلامي و از همان زمان رسول اكرمs، از سويي در ميادين مختلف مترجماني حضور داشتند كه به ترجمه سخنان دو طرف مي‌پرداختند و از سوي ديگر، مترجمان به‌خصوص از قرن دوم هجري، به ترجمه آثار مكتوب از عربي به فارسي همت گذاشتند. با تلاش مترجمان، تعدادي از آثار مانند: تاريخ طبري، تفسير طبري، سواد الأعظم، البارع في احكام النجوم و الطوالع و كليله‌ ودمنه، از عربي به فارسي برگردانده شد. اين پژوهش، در صدد آن است با روش توصيفي ـ تحليلي، ترجمه‌هاي مكتوب و شفاهي از عربي به فارسي در سده‌هاي نخست اسلامي تا قرن چهارم هجري را مورد بررسي قرار دهد.