ريزرخساره ها، محيط رسوبي و چينه نگاري سكانسي سازند داريان در يكي از ميادين خليج فارس

Microfacies, sedimentary environment, sequence stratigraphy of Dariyan Formation in one of the Persian Gulf fields

سازند داريان (شعيبا) به ديرينگي آپتين- آلبين يكي از مخارن مهم نفتي در زاگرس و خليج ­فارس به شمار مي­رود. اين سازند در ميدان مورد مطالعه قابل تقسيم به چهار بخش كربناته زيرين با ليتولوژي آهك كرم تا تيره ­رنگ با وجود حفرات انحلالي، بخش زبانه كژدمي با ليتولوژي مارني به رنگ خاكستري تيره و بدون ساخت رسوبي، بخش كربناته بالايي آهك به رنگ خاكستري تيره تا روشن و بخش آواري­ه اي راس با ليتولوژي ماسه­ اي سيلتستوني و شيل مي­باشد. بررسي ريزرخساره­ هاي سازند داريان در اين ميدان منجر به شناسايي 3 رخساره آواري و 8 رخساره كربناته شد كه در 5 كمربند رخساره ­اي شامل دلتا، رمپ داخلي، رمپ مياني، رمپ خارجي و حوضه ژرف رسوب كرده­ اند. آناليز و تفسير رخساره ­اي با توجه به فوناي موجود در ميدان مورد نظر انجام شد كه عمدتا نشانگر محيط كم­عمق دريايي مي­باشد. عدم نقطه عطف و تغيبرات يكنواخت در رخساره­ ها و عدم وجود موجودات ريف­ساز مانند مرجان­ها و روديست­ها و جايگزين شدن جلبك­هاي ليتوكوديوم- باسينلا كه اين موجودات توانايي كمتري در ساختن ريف­هاي بزرگ دارند، بنابراين اين محيط­ رسوبي به صورت يك رمپ كربناته پيش­بيني شد كه داراي ريف­ هاي كومه­ اي و پشته ­اي مي­ باشد. تعداد سه توالي رسوبي رده­ ي سوم كربناته در ميدان مورد مطالعه شناسايي شد اين سكانس ­ها به ترتيب در آپتين پيشين، مياني و پسين بر اساس سن نسبي قرار گرفتند. در سكانس­ اول و سوم مرزهاي سكانسي توسط ناپيوستگي ­ها و عوارض مربوط به آن­ها شناخته مي­ شود و در سكانس دوم پسروي آب و تبديل شدن رخساره­ هاي حوضه­ ي اينتراشلفي (حوضه­ ي كژدمي) به رخساره­ هاي كم عمق­تر قابل تشخيص است. بيشينه سطح غرقابي نيز در اين سكانس ­ها توسط بيش­ترين پيشروي سطح دريا در خشكي و توسط رخساره ­هاي عميق رمپ خارجي و حوضه و افزايش نسبي در ميزان ايزوتوپ كربن و اكسيژن، شناخته مي­ شود. در انتها يك سكانس آواري حاصل از وارد شدن رسوبات تخريبي به حوضه رسوبي شناسايي گرديده است.

The Dariyan formation (Shuaiba equivalent) with aptian-albian in age is one of significant reservoirs in the Zagros and the Persian Gulf. This formation in the study field (western Persian Gulf) include sequence of 185 orbitolinaid shallow and deep carbonate facies. The Dariyan formation in this area is divisible into four zones: Lower Dariyan with gray Limestone and dissolution cavities, Kazhdumi Toungue with dark gray Marl and without structure, Upper Dariyan dark to light clean Limestone and Upper clastics with Sandy Siltstone and Shale. Microfacies study of the Dariyan led to recognition of 8 microfacies and 3 petrofacies in 5 facies belt inclusive Delta, Inner ramp, Mid-ramp, Outer ramp and Basin. Microfacies interpretation which is done based on the fauna mainly indicates shallow marine environment. Also uniform variation of microfacies and absence of rim and buildup faunas, and replacement of corals and rudists by the Lithocodium-Bacinella is coeval with the Oceanic Anoxic Event 1a, that Lithocodium-Bacinella had fewer abilities to build huge reefs so this depositional environment predicted as carbonate ramp with patch reefs and mounds. The three sequences were recognized in the study field. These sequences belong to Early, Middle and Late Aptian, respectively. In the first and third sequences, the sequence boundaries were identified by the unconformities and their related features, while in the second sequence, the retrogradation and alteration of the intrashelf basin facies (Kazhdumi) to shallower fscies were recognized. The maximum flooding surface was also identified by the maximum transgrassion and deep outer ramp and basin facies in addition to rather increase in oxygen and carbon isotope values. Finally, a siliciclastic sequence, due to the entrance of siliciclastic sediments to the basin, was recognized.