تخصيص منابع آب و شبيه‌سازي عملكرد محصولات در شبكه آبياري و زهكشي تجن با رويكرد تلفيق دو مدل WOFOST و VENSIM

بكارگيري استراتژي‏هاي مديريت يكپارچه منابع آب و خاك در مدل‏هاي سيستم پويا مستلزم در نظر گرفتن فرايندهاي فيزيكي همراه با بازخوردهاي اقتصادي، اجتماعي، كشاورزي و هيدرولوژيكي مي‏باشد. از همين‏رو روش مطلوب براي دستيابي به بهترين حالت از هر دو دنياي مدل، تلفيق آنهاست كه بتوان تبادل داده‏ها را بين مدل‏هاي مختلف فراهم ‏آورده و رفتار پيچيده‏ ناشي از برهم‏كنش‏هاي مختلف را تحت پوشش قرار ‏داد. لذا در اين تحقيق به‏منظور تخصيص منابع آب و برآورد عملكرد محصولات شبكه آبياري و زهكشي تجن، مدل سيستم پويايي VENSIM و مدل رشد گياهي WOFOST با استفاده از رويكرد كدنويسي توسعه و مدل تلفيقي PySD-PCSE ايجاد شد. بر همين اساس ابتدا مدل‏هاي VENSIM و WOFOST در بازه زماني روزانه براي سال 1394 ساخته و كاليبره شد و با توجه به فرامين كدنويسي به زبان پايتون برگردانده شد و مرحله تلفيق دو مدل انجام پذيرفت. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه بيلان منابع آب براي تامين مصارف كشاورزي كافي نبوده و از 155 ميليون متر مكعب، تنها تقريبا 81 ميليون متر مكعب آن تامين شده است كه باقي به شكل تامين نشده باقي مي‏ماند،‌ به‏طوري‏كه ميزان كمبود سياه‏ريشه، مركبات، شالي، جاليز، ذرت دانه‏اي، حبوبات، دانه‏هاي روغني و گندم به ترتيب 52، 25، 30، 2، 1.2، 0.05، 1 و 1.52 ميليون مترمكعب برآورد شده است كه بر ميزان عملكرد محصولات بسيار موثر است. همچنين با توجه به اندك بودن پتانسيل منابع آب موجود در شبكه، عملكرد محاسبه شده براي محصولاتي نظير ذرت دانه‏اي،‌گندم و دانه‏هاي روغني با عملكرد واقعي محصولات تفاوت قابل ملاحظه‏اي دارد. همچنين از آنجايي كه پتانسيل منابع آب موجود شبكه آبياري و زهكشي تجن براي تامين مصارف كشاورزي آن كافي نبوده، تاميني براي جاليز در تمام مناطق و دانه‏هاي روغني، گندم، ذرت دانه‏اي و حبوبات نيز در برخي از مناطق، صورت نگرفته است. همچنين به منظور برآورد بهترين تابع عملكرد ضريب تبيين نمودارهاي مختلف رسم شده مقايسه و نتايج اين مقايسه نشان داد كه تمامي اين توابع از نوع درجه دوم و منطبق بر رابطه دورنبوس و كاسام مي‏باشند.