پديد آورندگان :
عله‌پور، مهرداد دانشگاه گيلان , عمراني، علي دانشگاه پيام نور واحد قزوين , حسن‌زاده، حسين دانشگاه جامع امام حسين (ع) , عزيزي، محسن دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب
كليدواژه :
امنيت منطقه‌اي , بحران سوريه , رويكرد راهبردي مكتب كپنهاگ , وابستگي متقابل
چكيده فارسي :
آوردگاه راهبردي غرب آسيا از سال 1390، بهدليل شكل‌گيري جنبش‌هاي مردمي و امواج آزادي‌خواهانه، شاهد تكانه‌هايِ ژرفِ بنيان‌برافكني در قالب تحولات موسوم به بيداري اسلامي بوده است. از ميان كشورهايي كه تحولات مزبور را تجربه كردهاند، سوريه به‌عنوان يكي از مهم‌ترين مراكز ثقل ژئوپليتيك غرب آسيا، به سبب آنكه هستۀ مركزي و هرم تعادلي ميان صف‌بندي‌هاي قديم و جديد منطقه بوده، مورد توجه قرار گرفته است. شايان‌ذكر است، مدت‌ها پيش از آغاز بحران سياسي ـ امنيتيِ سوريه، تهران بهدليل مباحث مرتبط با محور مقاومت و لزوم نقش‌آفريني در راستاي آرمان‌هاي انقلاب اسلامي ايران و همچنين حفظ و تقويت متحدانش در سطح منطقه، جهت‌گيري‌هاي خاصي را در رابطه با اين سرزمين راهبردي كه ازلحاظ جغرافياي سياسي اهميت خاصي را در حوزۀ غرب آسيا احراز نموده، در پيش گرفته است. با توجه به موارد مزبور، اين مقاله با اتخاذ روش توصيفي ـ تحليلي، درصدد پاسخ به اين پرسشِ نوآورانه برآمده است كه «كنشگري جمهوري اسلامي ايران در پرتو بحران سياسي ـ امنيتي سوريه متأثر از چه مواردي است؟». فرضيه‌اي كه با توجه به پرسش فوق مطرح شده، ناظر بر آن است كه متأثر از بحران داخليِ سوريه و نوع كنشگريِ محورِ «غربي ـ عَربي ـ عِبري» و جدا از تجميع ابعاد مدنظر مكتب كپنهاك كه امنيت اقتصادي، سياسي، نظامي، اجتماعي و زيست‌محيطي سوريه را با چالش‌هاي بنياديني روبرو ساخته‌اند، امنيت منطقه‌ايِ تهران نيز با تهديدات ژرفي از جنس تضعيف محور مقاومت، شكل‌گيري منازعات گفتماني، تشديد تنش‌هاي فرقه‌اي ـ مذهبي و همچنين گستردگي جغرافيايِ منازعه در سطح منطقه مواجه شده است. ازاين‌رو، تهران راهبرد اتحاد با سوريه را به‌مثابه فرصتي مي‌پندارد كه از رهگذر آن مي‌تواند ضمن بسط قدرت منطقه‌اي و تقويت ضريب امنيت ملّي، متعاقباً منافع ملّي خويش را نيز ازطريق مقابله با گروه‌هايِ دولتي و شبه‌دولتيِ مخالف با محور مقاومت، پيگيري نمايد.
چكيده لاتين :
The strategic region of West Asia since, due to the formation of popular movements and waves of freedom, has witnessed deep and devastating momentums since 2011 in the form of developments called the Islamic awakening. Among the countries that have experienced these developments, Syria has been considered as one of the most important centers of geopolitical gravity in West Asia, because it is the central core and the balance pyramid between the old and new alignments of the region. Remarkably, long before the beginning of the Syria political-economic crisis, Tehran, due to issues related to the axis of resistance and the need for playing a role in line with the ideals of the Islamic revolution of Iran, as well as maintaining and strengthening its allies in the region, had special orientations in relation to this strategic land that has gained special importance in terms of political geography in the West Asian region. Given these cases, this article adopts a descriptive-analytical method and attempts to answer the innovative question: "What are the items that affect the Islamic republic of Iran's activism in the light of the political-security crisis in Syria?". The hypothesis raised by the above question is influenced by the Syrian internal crisis and the activity type of the "Western –Arabic - Hebrew" axis, and apart from the aggregation of the dimensions considered by the Copenhagen school, which poses fundamental challenges to Syria's economic, political, military, social and environmental security, the regional security of Tehran has also faced deep threats such as weakening the axis of resistance, the formation of discourse conflicts, the escalation of sectarian-religious tensions, as well as the geographical spread of the conflict in the region. Therefore, Tehran considers the strategy of alliance with Syria as an opportunity through which it can pursue its national interests by confronting oppositional governmental and quasi-governmental groups, while expanding its regional power and strengthening its national security.
