هواديدگي زيستي كاني رسي سپيوليت در اثر فعاليت گونه اي از كرم خاكي (ايزينيا فوتيدا)

Biological weathering of sepiolite clay mineral as affected by the activity of an earthworm species )Eisenia foetida(

سپيوليت، كاني رسي اليافي منيزيم دار در خاك هاي كشاورزي مناطق خشك است. پژوهش هاي بسياري پيرامون تشكيل و پايداري اين كاني انجام شده است، اما اطلاعاتي در زمينه تغييرات كاني شناسي اين كاني توسط كرم هاي خاكي وجود ندارد. از اين رو، در اين پژوهش هواديدگي زيستي كاني سپيوليت در اثر فعاليت كرم خاكي ايزينيا فوتيدا با دو عامل بود و نبود كرم خاكي و زمان (90، 135 و 180 روز) بررسي شد. در پايان آزمايش، مقدار منيزيم قابل استفاده اندازه گيري گرديد و تغييرات كانيشناسي رسي با استفاده از پراش نگار پرتو ايكس و ميكروسكوپ الكتروني روبشي تراگسيلي بررسي شد. نتايج نشان داد كه در تيمارهاي دربردارنده كرم خاكي، كاني سپيوليت به كاني كايولينيت هواديده شده است. همچنين، ديده شد كه با گذشت زمان، مقدار منيزيم قابل استفاده در همه تيمارها كاهش يافته است كه با افزايش كاني دولوميت مي توان برداشت كرد كه با هواديدگي سپيوليت، منيزيم محلول افزايش يافته و با كلسيم موجود در محيط توليد دولوميت كرده است.

Sepiolite is an Mg-rich fibrous clay mineral which occurs in agricultural soils of arid regions. Although many investigations have been carried out on the formation and stability of this clay mineral, no information is yet available on the mineralogical changes of this mineral by earthworms. Therefore, this study was conducted to examine the effect of Eisenia foetida earthworms on sepiolite weathering using two factors including the presence or absence of earthworm and also various time periods (90, 135 and 180 days). Upon the completion of the experiment, the amount of available Mg، was measured and the mineralogical changes were studied using an X-ray diffractometer and a field emission scanning electron microscope (FESEM). The results indicated that sepiolite was partially weathered to kaolinite in the treatments with earthworm. The results also indicated that the amount of Mg in all samples decreased with time. Since the amount of dolomite increases with time, it could be concluded that dissolved Mg, released as a result of sepiolite weathering, may combine with dissolved Ca ion to produce dolomite.