پديد آورندگان :
مالمير، رضا دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - دانشكده مهندسي و فناوري كشاورزي - گروه علوم و مهندسي خاك , متشرع زاده ،بابك دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - دانشكده مهندسي و فناوري كشاورزي - گروه علوم و مهندسي خاك , تبريزي، ليلا دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - دانشكده مهندسي و فناوري كشاورزي - گروه علوم باغباني و فضاي سبز , بخردي، فرزانه شركت سپاهان رويش اصفهان
كليدواژه :
گياه دارويي استويا , سيليسيم , ويژگي‌هاي مورفو_فيزيولوژيكي , عناصر ضروري , متابوليت هاي ثانويه
چكيده فارسي :
يكي از راهكارهاي بهبود امنيت غذايي جمعيت رو به افزايش جهان، افزايش مقدار توليد در واحد سطح است. برخي عناصر غذايي نظير سيليسيم ضمن بهبود كارايي جذب ساير عناصر، كيفيت توليد را نيز افزايش ميدهند. در اين پژوهش، تاثير منابع مختلف سيليسيم شامل سيليكات پتاسيم در دو سطح 400 و 200 ميلي گرم بر كيلوگرم، سيليكات كلسيم در دو سطح 400 و 200 ميلي گرم بر كيلوگرم، هيوميستار سيليسيم در دو سطح 400 و 200 ميلي گرم بر كيلوگرم، نانو سيليسيم در دو سطح 100 و 50 ميلي گرم بر كيلوگرم و تيمار شاهد بر پاسخ هاي مورفوفيزيولوژيكي گياه دارويي استويا بررسي شد. پس از سه ماه دوره كاشت و داشت، گياهان برداشت و ويژگي هاي وزن تر و خشك ساقه و وزن تر و خشك ريشه، ارتفاع و قطر ساقه، حجم ريشه و سطح برگ به عنوان شاخص هاي مورفوفيزيولوژيكي گياه، كلروفيل برگ و همچنين غلظت عناصر سيليسيم، فسفر، پتاسيم در ساقه گياه، و همچنين گليكوزيدهاي موجود در برگ استويا، شامل استويوزايد، ريبوديوزايد A و B اندازه گيري شد. نتايج حاكي از اثر معني دار كاربرد سيليسيم بر وزن تر و خشك ساقه و ريشه، ارتفاع ساقه، حجم ريشه، قطر ساقه، سطح برگ و شاخص كلروفيل برگ بود. كاربرد تيمارهاي 200 سيليكات كلسيم و 100 نانو سيليسيم و 200 هيوميستار سيليسيم بيش ترين وزن تر ساقه را نسبت به شاهد حاصل كرد و تيمار 100 ميلي گرم بر كيلوگرم نانو سيليسيم به ترتيب سبب افزايش 55، 64 و 35 درصدي عناصر ذكرشده در مقايسه با تيمار شاهد شد. تيمار 400 ميلي گرم بر كيلوگرم هيوميستار سيليسيم بيش ترين درصد استويوزايد (5/23)، ريبوديوزايد A با (0/67) را نشان دادند. با توجه به اثربخشي كاربرد عنصر سيليسيم بر پاسخ هاي مورفوفيزيولوژي، تغذيه اي و بهبود كيفيت قندهاي استويوزايد و ريبوديوزايد، توصيه مي شود در كنار مصرف بهينه عناصر غذايي به نقش اين عنصر ارزشمند به ويژه به عنوان يك عنصر ضد تنش، توجه بيشتري معطوف گردد.
چكيده لاتين :
One of the ways to improve the food security of a growing population of the world is to increase the amount of production per unit area. Some of the nutrient elements such as silicon not only increase nutrient use efficiency but also increment product quality. In this research, the effects of various sources of silicon included Potassium silicate, Calcium silicate, Humistar Si in two levels 200 and 400 mg/kg and Nano-silicon in two levels 50 and 100 mg/kg and Control treatment on morphophysiological responses of the herb of the stevia plant were examined. After three months, the plants were harvested and fresh and dry weight of shoot and root, height and diameter of the shoot, root volume and leaf area as morphophysiological indices of the plant, and leaf chlorophyll, the concentration of silicon, phosphorus, potassium in the shoots, and Glycosides in the stevia leaf, including Stevioside, Rebaudioside A and B were measured. The results showed the effects of silicon sources on the fresh and dry weight of shoot and root, height of shoot, root volume, stem diameter, leaf area and leaf chlorophyll index were significant. The treatments of calcium silicate-200, Nanosilicon-100, and Humistar silicon-200 yielded the highest fresh weight of the shoot compared to the control samples and Nanosilicon-100 led to an increase of 55, 64, and 35% of mentioned elements compared to the control treatment. The treatment of Humistar silicon-400 showed the highest amounts of Stevioside (5.23%), Rebaudioside A (0.67%). Considering the effectiveness of the use of silicon element on morpho-physiological and nutritional responses, and improving the quality of Stevioside and Rebaudioside sugars, it is recommended that along with the optimal use of nutrients, more attention should be paid to the role of this valuable element.
