تجربه زيسته دانش‌آموزان از پديده بي‌انگيزگي تحصيلي: يك مطالعه پديدارشناختي

اگر چه محققان مختلفي مانند كلر (2018) كوشيده‌اند با توسعة مدل‌هاي نظريِ جامعي مانند مدل طراحي انگيزشي، فهم روان‌شناسان و متخصصان تربيتي را از تمايز در نيمرخ انگيزشي يادگيرندگان تعميق بخشند، اما به دليل تأكيد صرف بر پارادايم تجربه گرايي و تمركز محض بر منطق پژوهش‌هاي كمي، به‌طور مسلم در فرايند توسعة برنامه‌هاي آموزشي براي تقويت مواضع انگيزشي دانش‌آموزان از فهم عميق و همه‌جانبة رفتارهاي بازدارندة سبك زندگي تحصيلي سلامت‌محور آن‌ها بازمانده‌اند؛ بنابراين، محققان در اين پژوهش كوشيدند با استفاده از روش پژوهش پديدارشناسي توصيفي به اين سؤال پاسخ دهند كه اهمّ عناصر پيشايندي نقصان انگيزشِ دانش‌آموزان ايراني كدامند. براي اين منظور، از بين دانش آموزان شهر ري در استان تهران تا حد رسيدن به اشباع اطلاعات، 50 دانش‌آموز در پايه‌هاي تحصيلي هفتم و هشتم انتخاب و در قالب 12 گروه كانوني 4 تا 5 نفره با آن‌ها مصاحبه شد. پس از ضبط و بازنويسي مصاحبه ها، داده هاي موجود با استفاده از روش كلايزي مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. از تحليل داده هاي به دست آمده هشت مضمون اصلي شامل ارتباط ادراك‌شده با زندگي، خودباوري تحصيلي، احساس كنترل و اجبار شديد، روابط صميمانه، ادراك بي انصافي، عدم علاقه و توجه به درس، خودتنظيمي و تجربه هيجانات در كلاس درس، استخراج شدند. درمجموع، نتايج مطالعة حاضر ضمن همراستايي با زواياي فكري مدل جامع طراحي انگيزشي كلر، شواهدي تكميلي در دفاع از نقش تفسيري عنصر اطلاعاتي هيجان، در پيش‌بيني نقصان انگيزشي يادگيرندگان ايراني فراهم كرد. علاوه بر اين، نتايج مطالعة حاضر نشان داد كه بهبود مدل رفتار رابطة بين‌فردي دانش‌آموز/معلم/ والد با تأكيد بر درك و بهبود تجارب هيجاني يادگيرندگان مؤثرترين راه بهبود نيمرخ انگيزشي آن‌ها تلقي مي‌شود.