تحولات نقش و كاركرد زنان در نظام اقتصاد سياسي ژاپن از دهة 1990 به بعد

Developments in the Role and Function of Women in the Japanese Political Economy since the 1990s

جهاني‌شدن اقتصاد آثار چندي بر امور داخلي و بيروني جوامع هم‌چون امور حاكميتي آن به‌هم‌راه داشته است. در اين بين، نقش دولت به‌منزلۀ تنها نهاد داراي اقتدار عاليه به‌منظور پاسخ‌گويي به تحولات بيروني و انطباق با آن‌ها جايگاه ويژه‌اي دارد. اين انطباق پي‌آمدهاي داخلي بر تمامي نهادها، ترتيبات، و طبقات اجتماعي در حوزه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، و سياسي دارد. هدف نگارندگان در اين مقاله تحليل واكنش‌ها و پاسخ‌هاي دولت ژاپن و هواداران فمينيست به تغييرات در اقتصاد سياسي و هم‌چنين الگوهاي تشكيل خانواده از دهۀ 1990 با‌توجه‌به گفتمان موجود مشترك بين اقتصاد سياسي و نهاد خانواده در ژاپن است. ازاين‌رو، پرسش اين مقاله اين است كه چه رابطه‌اي بين بازسازي اقتصاد سياسي و تحول خانواده‌ها و نقش‌هاي جنسيتي زنان در ژاپن معاصر از دهۀ 1990 به بعد وجود داشته است؟ فرضيۀ نوشتار اين است كه بازسازي اقتصاد سياسي متأثر از تحولات پديدۀ جهاني‌شدن، زنان ژاپني را بر آن داشته تا جهشي شتاب‌زده از مدل فورديستي زندگي خانوادگي به يك ايدۀ خوداتكايي فردي داشته باشند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه اين تحولات پي‌آمدهايي هم‌چون رشد مطالبات برابرخواهانۀ زنان، كاهش ازدواج و نرخ تولد، تضعيف نهاد سنتي خانواده، و درنتيجه لزوم دخالت دولت در سياست‌هاي اجتماعي و اقتصادي را به‌هم‌راه داشته است. روش پژوهش در اين نوشتار از نوع توصيفي ــ تحليلي و برپايۀ گردآوري اسناد كتاب‌خانه‌اي و اينترنتي است.

The globalization of the economy has had several effects on the internal affairs of societies and externalities, such as its governance. In the meantime, the role of the government as the only institution with high authority to respond to and adapt to external developments, has a special place. This adaptation sometimes has internal consequences on all institutions, arrangements and social classes in the economic, social and political spheres. The purpose of this article is to analyze the reactions of the Japanese government and feminist supporters to changes in political economy as well as patterns of family formation since the 1990s, given the common discourse between political economy and the family institution in Japan. The question of this article, therefore, is what is the relationship between the reconstruction of the political economy and the evolution of families and the gender roles of women in contemporary Japan since the 1990s? The hypothesis of the paper is that the reconstruction of political economy influenced by the developments of globalization has forced Japanese women to make a hasty leap from the Fordist model of family life to an idea of ​​individual self-reliance. The growth of women's egalitarian demands, the decline in marriage and birth rates, the weakening of the traditional family institution and, consequently, the need for government intervention in social and economic policies have been inevitable. The research method of this paper is descriptive-analytical and based on the collection of library and Internet documents.