كاركرد موسيقي شعر در حكايت شيخ صنعان از منطق الطير عطار نيشابوري

The function of the music of poetry in “the Story of Sheikh San’an” from Manṭiq-uṭ-Ṭayr

همواره ميان خلاقيت هاي هنري شعر از يك طرف و معاني و مفاهيم مورد نظر شاعر از سوي ديگر، نوعي پيوند آگاهانه يا ناخودآگاه به وجود مي آيد. يكي از عناصر مهم شعر كه اين خلاقيت هنري مي تواند در آن ظهور و بروز پيدا كند، موسيقي چهار گانه بيروني، كناري، دروني و معنوي شعر است. در اجزا و عناصر اين موسيقي چهارگانه، قابليت هاي فراواني در خدمت به معنا وجود دارد كه در آثار پژوهشگران به طور جداگانه به برخي از آن ها اشاراتي شده است؛ اما هنوز در اين باب، جاي تامل بسيار هست؛ مثلا در موسيقي بيروني شعر و در يك وزن ثابت عروضي، قابليت هايي براي انعطاف و تنوع موسيقايي وجود داردكه به آن توجه كافي نشده است. نكاتي نويافته در انواع ديگر موسيقي شعر نيز وجود دارد كه وقتي همه آن ها در يك متن و در ارتباط با احساس و انديشه خاص شاعر، مورد نظر قرار مي گيرد، نتايج جالب توجهي به دست مي آيد. نگاه به حكايت نسبتا بلند شيخ صنعان از منطق الطير عطار نيشابوري، به دليل تغيير و تنوع زياد عاطفي در صحنه هاي مختلف آن، از اين جهت مي تواند مبنايي براي نشان دادن تغيير و تنوع موسيقي چهارگانه شعر در خدمت به مضامين مختلف باشد

There will be always a connection between artistic creativity in a poem on one hand and the meanings and concepts conceived by the poet on the other hand, created either consciously or unconsciously. Viewing versed texts from a poetics standpoint will help us discover this connection and may deepen our understanding and pleasure from the text. This treatise seeks to clarify the various dimensions of the music of poetry in the long story of Sheikh San'an, and shows the existence of a connection between musical manifestations and what the poet intends to reveal to us. At the beginning the aesthetic capabilities of the four types of music discernible in poetry (external, internal, lateral and spiritual) which can affect and change the tone of speech, are studied and taken into account. Then manifestation of each type is detected and analyzed in the story of Sheikh San’an. From this study we can arrive at the following conclusions Firstly, the connection between music of poetry and its meaning and content is much more significant than what may be expected when texts are skimmed. Secondly, there are some capabilities in those four musical element of poetry that make contribution to meaning, which are not much considered and are not studied yet. This research has shown how changing the semantic position in different parts of Sheikh San'an's story has caused musical changes in each section and how through a fixed meter of prosody, musical adjustments have come to the aid of meaning.