تحليل تطبيقي «حقوق و شخصيت زن» در داستان و فيلم‌نامۀ «شبهاي روشن»، نوشتۀ داستايوفسكي و سعيد عقيقي

ادبيات و سينما، دو شاخۀ هنري محسوب مي­شوند كه همواره داراي تعاملات و روابط تنگاتنگي با يكديگر بوده­اند. تأثيرپذيري اين دو، سبب خلق آثاري درخور، چه درزمينۀ ادبيات و چه درزمينۀ سينما شده است. فيلم‌نامۀ «شب­هاي روشن» در اوايل دهۀ هشتاد خورشيدي توسط «سعيد عقيقي» تحت تأثير داستان بلند «فئودور داستايوفسكي» با همين نام نوشته شد. زن و احساسات عاشقانۀ او، محور اساسي اين دو اثر محسوب مي­شوند. در اين تحقيق با توجه به تفاوت­هاي زماني، مكاني و فرهنگي ميان دو اثر موردنظر و ارتباطات، اشتراكات و افتراقات تاريخي و فرهنگي دو كشور ايران و روسيه، از منظر مكتب آمريكايي ادبيات تطبيقي، به بررسي شباهت­ها و تفاوت­هاي عناصر فمينيسم و حقوق و شخصيت زن در جامعۀ مربوطه، پرداخته مي­شود. تحليل و تفسيرها، مزاحمت جنسي، عدم اعتماد به جنس مخالف، وابستگي شخصيتي و عدم مشاركت در فعاليت­هاي اجتماعي را وجوه مشترك وضعيت اجتماعي و رواني زن روسي و ايراني معرفي مي­كند و در مواردي چون تابوشكني، غرور بي­جا و آگاهي هنري و ادبي، تفاوت­هايي را نشان مي­دهد. شباهت ­ها و تفاوت­ هاي يادشده در فيلم‌نامۀ مذكور، به سبب مقبوليت و انطباق مضامين با شرايط زماني و مكاني جامعۀ موردبحث اتفاق افتاده و نويسنده به­ خوبي وجوه شخصيتي زن معاصر ايراني را با زن قرن نوزدهمي روسي، مقايسه كرده است.

Literature and cinema are two artistic branches that have always had interactions and close relationships with each other. The influence of these two has created befitting works either in literature or in cinema. The "Wight nights" movie in the early eighties of the solar decade was written by Saeed Aghighi, under the influence of Fyodor Dostoyevsky's work with the same name. The woman and her passionate feelings are the main focus of these two works. In this study, considering the time, place, and cultural differences between the two works and the relationships, commonalities, and differences between the two countries, i.e., Iran and Russia, the similarities and differences between elements of feminism and law an‎d the personality of the woman in the relevant society will be examined from the American School of Comparative Literature. Analysis and interpretations, sexual intercourse, distrust of the opposite sex, personality dependence and lack of participation in social activities are the common features of the social and psychological conditions of the Russian and Iranian women, and in some cases shown differences in bewitching, pride and artistic and literary awarenesses. The mentioned similarities and differences in the aforementioned film are due to the acceptance and adaptation of the themes to the temporal and spatial conditions of the society under study, and the writer has compared the aspects of the Iranian contemporary female personality with the 19th-century Russian woman.