مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - چالش‌ها و راهكارهاي عملي حق دسترسي به وكيل در بازجويي‌هاي پليس

چكيده فارسي :

زمينه و هدف: قانون آيين دادرسي كيفري ايران با فاصله گرفتن از نظام تفتيشي در مرحلة تحقيقات پليسي، داراي تحولاتي اساسي بوده و با پيش‌بيني سازوكارهاي قانوني گام‌هاي اساسي روبه‌جلو در تضمين رعايت حقوق دفاعي متهمان و بزه ديدگان و نيل به دادرسي عادلانه و رعايت وظايف و تكاليف بين‌المللي ايران برداشته است. جامة عمل پوشاندن به اين نوآوري قانوني نيازمند سازوكارهاي عملي است كه نسبت به ايجاد آن‌ها هنوز توجه كافي مبذول نشده است. ضمن اينكه، همچنان محدوديت‌ها و چالش‌هايي براي دسترسي متهم به وكيل مدافع منتخب و دسترسي وي به پرونده متهم در جرائم عليه امنيت داخلي و خارجي كشور وجود دارد. روش: اين تحقيق توصيفي- تحليلي و كاربردي و از نظر شيوه اجرا، كتابخانه‌اي است و در صدد شناسايي چالش‌ها و ارائه سازوكارهاي رعايت حق دسترسي به وكيل در بازجويي پليس است. يافته‌ها: در اين پژوهش، مهم‌ترين چالش‌ها و موانع موجود در اين زمينه، ايجاد اختلال در فرآيند كشف جرم، افشاي اطلاعات تحقيقات پليسي، ضرورت تحديد مداخلة وكيل در جرائم سازمان‌يافته و امنيتي و تحديد حق مداخله وكيل به بهانه تسريع در كشف جرم، اعلام شده است. نتيجه‌گيري: مهم‌ترين راهكارهاي رعايت حقِ دسترسي به وكيل، آموزش ضابطان دادگستري در آغاز و ضمن خدمت، فرهنگ‌سازي پايبندي به قانون در ضابطان دادگستري، تعيين الگوهاي رفتار بازجويان و نظارت بر رعايت آن‌ها و ضرورت اتخاذ رويكرد افتراقي در قبال جرائم سازمان‌يافته و امنيتي معرفي شده است تا زمينۀ چگونگي ايجاد تعادل و توازن ميان دغدغه‌هاي مربوط به شناسايي و دستگيري متهمان و تضمينات برخورداري آن‌ها از دادرسي عادلانه، شناسايي شود.