مقايسه نياز آبي مزارع گوجه‌فرنگي (Solanum lycopersicum L.) استان هرمزگان با ساير مناطق جنوبي ايران با استفاده از آناليز سري زماني

به‌منظور ارزيابي كشت گوجه‌فرنگي (Solanum lycopersicum L.) با توجه به محدوديت آب تحت تأثير تغيير اقليم و خشكسالي، آناليز سري زماني مجموع بارش، ميانگين حداكثر و حداقل دما ، دامنه دماي شبانه‌روزي در طول فصل رشد گوجه‌فرنگي و همچنين نياز آبي و آبياري گوجه‌فرنگي بندرعباس با ساير مناطق جنوبي هم‌جوار اين استان از جمله اهواز، دزفول، فسا، اصفهان، شهركرد، كرمان، شيراز و يزد در يك دوره بلندمدت 47 ساله از سال 1346 تا 1392 با استفاده از آزمون ناپارامتري من ـ كندال و آزمون پتيت انجام شد. نياز آبي گوجه‌فرنگي با استفاده از تبخير و تعرق روزانه گياه مرجع به‌روش پنمن-مانتيث و ضريب گياهي فائو و نياز آبياري از كسر مقدار بارش مؤثر از نياز آبي گوجه‌فرنگي به‏دست آمد. نتايج حاكي از آن بود كه نياز آبي و آبياري گوجه‌فرنگي در بندرعباس مشابه با اهواز، فسا، كرمان و يزد داراي روند معني‌داري نبود. در حالي كه بيشترين و كمترين روند كاهشي نياز آبي گوجه‌فرنگي در دزفول (شيب 5.42- ميلي‌متر) و اصفهان (شيب 1.56- ميلي‌متر) مشاهده شد. همچنين، بيشترين ميانگين نياز آبي گوجه‌فرنگي در يزد و دزفول (به‌ترتيب 1135 و 1131 ميلي‌متر) و كمترين ميانگين نياز آبي گوجه‌فرنگي در شهركرد و اهواز (به‌ترتيب 602 و 702 ميلي‌متر) مشاهده شد. بندرعباس با طول دوره رشد و فصل رشد مشابه اهواز، پس از اين شهر پايين‌ترين نياز آبي و آبياري گوجه‌فرنگي را به خود اختصاص داد. به‌طور كلي، مي‌توان اظهار داشت كه كشت پاييزه گوجه‌فرنگي در اهواز و بندرعباس به‌دليل كاهش تبخير و تعرق صرفه اقتصادي بيشتري نسبت كشت تابستانه اين گياه دارد. ميزان نياز آبياري با نياز آبي گوجه‌فرنگي در تمامي ايستگاه‌هاي مورد مطالعه به‌دليل پايين بودن ميانگين بارش مؤثر در اين مناطق بر اساس آزمون تياستيودنت اختلاف معني‌داري نداشت.