بررسي اثر زئوليت و سوپرجاذب بر برخي خصوصيات كمي و بيوشيميايي كلزا در شرايط قطع آبياري در منطقه شيراز

Investigation of the effect of zeolite and superabsorbent on some quantitative and biochemical properties of rapeseed under irrigation cut-off conditions in Shiraz region

اين پژوهش جهت بررسي اثر قطع آبياري و كاربرد زئوليت (10تن در هكتار) و سوپر­جاذب (يك كيلو­گرم در هكتار)در مراحل رشدي حساس كلزا، در قالب طرح بلوك كامل تصادفي به­ صورت كرت­هاي خرد شده (اسپيلت پلات) در سه تكرار و در شهرستان شيراز اجرا شد. عامل اصلي در سه سطح قطع آبياري (A) شامل:1 - قطع آبياري در مرحله­ ي ساقه ­دهي 2- قطع آبياري درمرحله ­ي گلدهي 3- قطع آبياري در مرحله­ ي خورجين دهي و عامل فرعي در چهار سطح زئوليت و سوپرجاذب(B) شامل: 1- عدم مصرف زئوليت و سوپرجاذب 2- مصرف زئوليت (10 تن در هكتار) 3- مصرف سوپرجاذب (يك كيلوگرم) 4- مصرف زئوليت (10 تن در هكتار) و سوپر­جاذب (يك كيلوگرم در هكتار) بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثرات ساده قطع آبياري كاربرد زئوليت و سوپر­جاذب سبب اختلاف معني­ داري بر صفات عملكرد دانه، عملكرد روغن و ميزان كلروفيل برگ در سطح يك و پنج درصدبود. اثر متقابل قطع آبياري و كاربرد زئوليت و سوپر­جاذب بر تمامي صفات معني­ دار بود. حداكثر عملكرد دانه به ­عنوان مهم­ترين صفت مورد بررسي از تيمار قطع آبياري در مرحله ساقه­ دهي و كاربرد 10 تن در هكتار زئوليت + يك كيلو­گرم در هكتار سوپر­جاذب به ­ميزان 3528/4 كيلو­گرم در هكتار به­ دست آمد و كمترين عملكرد دانه متعلق به تيمار قطع آبياري در مرحله گل­دهي و عدم مصرف زئوليت و يا سوپر­جاذب به­ ميزان 1678/2 بود. قطع آبياري موجب افزايش ميزان آنزيم­هاي آنتي اكسيدانت گشت، ولي كاربرد زئوليت و سوپر­جاذب تاثير معكوس داشت و صفات كاهش معني­ داري نشان دادند. مي­توان گفت كه مرحله گل­دهي و خورجين­دهي،از مراحل حساسدر گياه كلزا بوده و كاربرد زئوليت (10 تن در هكتار) و سوپر­جاذب (يك كيلوگرم در هكتار) براي كاهش اثرات خشكي به عنوان بهترين تيمار مورد بررسي مشخص شد.

This study was conducted to investigate the effect of Cut irrigation and application of zeolite (10 T.ha) and superabsorbent (1 Kg.ha) in rapeseed in Shiraz city. The statistical format of the design was Split plotsbased on random complete blocks in 3 replications. The main factor in the three levels of cut irrigation (A) includes: 1- cut Irrigation in the stem stage 2- Cut Irrigation in the flowering stage 3- Cut Irrigation in the podding stage and the Sub-factor in the four levels of zeolite and superabsorbent (B) Includes: 1- Non-use of zeolite and superabsorbent 2- Use of zeolite (10 t.ha) 3- Use of superabsorbent (1 kg.ha) 4- Use of zeolite (10 t.ha) and superabsorbent (1 kg.ha).The results of analysis of variance showed that the simple effects of cut irrigation and zeolite , superabsorbent were caused on grain yield, oil yield and leaf chlorophyll content significant differences at the level of one and five percent.The interaction effect of cut irrigation and application of zeolite and superabsorbent were significant on all traits.Maximum grain yield as the most important trait was obtained from cut irrigation treatment at the stage of stemming and application of 10 t.ha of zeolite + 1 Kg.ha of superabsorbent at the rate of 3528.4 kg. ha.And the lowest grain yield belonged to the cut irrigation treatment in the flowering stage and no zeolite or superabsorbent at the rate of 1678.2 kg. ha.Cut irrigation increased the amount of antioxidant enzymes,But the application of zeolite and superabsorbent had the opposite effect and the traits showed a significant decrease.It can be said that flowering and podding stages are sensitive stages in rapeseed and the use of zeolite (10 t.ha) and superabsorbent (1 Kg.ha) to reduce drought effects as the best treatment It was found