بحران كوويد-19 و اصل تلاش بايسته در حقوق بين‌الملل

بحران كرونا يا كوويد19 كه از نوامبر 2019 در چين آغاز شد و به سرعت جهان را تحت تأثير قرار داد، سؤالات مهمي را در ارتباط با مسئوليت دولت هاي درگير با اين بحران مطرح نمود. يكي از مهمترين اين مسائل، تعيين قواعد رفتاري دولت ها در برخورد با اين بحران در جهت حفظ حقوق شهروندان و دولت هاي ديگر بود. اصل تكليف دولت‌ها به اتخاذ «تلاش بايسته» (duediligence) در برابر بحران ها يكي از قواعد ناظر بر رفتار حاكميت ها در ايفاي تعهدات بين المللي آنها مي باشد. اگرچه محتواي اين اصل به عنوان يكي از هنجارهاي رفتاري دولت ها براي حمايت از حقوق «ديگران» موضوع تازه‌اي نيست، با اين همه ويژگي هاي اين بحران در اجراي آن بايد مورد توجه قرار گيرد. اصل منع اضرار به غير (NoHarm) كه سابقاً در حقوق بين الملل محيط زيست به رشد و بالندگي رسيده بود به عنوان يكي از نتايج اصل تلاش بايسته از چارچوب هاي مهم تنظيم رفتار دولت ها براي مقابله با اين بحران محسوب مي گردد كه در اين نوشتار مورد بررسي قرار گرفته است. به علاوه در اين مقاله اجراي اين اصل در ايفاي تعهدات حقوق بشري دولت‌ها در برابر بحران كرونا و نيز اجراي مقررات بهداشتي كه در قالب سازمان جهاني براي دولت ها مقرر گرديده است، مورد بررسي شده است.