نادرشاه افشار و اعطاي منصب شيخ الاسلامي كردستان به خاندان موالي (1160 ق.)

در دوره صفوي، ايالت كردستان، به عنوان يكي از چهار ولايات والي‌نشين در قلمرو صفوي بود كه توسط خاندان حكومت‌گر محلي بني‌اردلان و خاندان‌هاي وابسته به آنان اداره مي‌شد كه يكي از آن‌ها، خاندان موالي بودند. در طول دوران صفوي، مقام شيخ‏الاسلامي در دست خاندان محلي موسوم به سادات شيخ‏الاسلامي بود و اعضاي خاندان موالي نيز با عنوان ملا و مفتي، در امور مذهبي و قضايي كردستان اردلان حضور داشتند. با آشفتگي اوضاع سياسي بعد از سقوط صفويان، سياست‌ مذهبي نادرشاه افشار و همچنين تغيير نگرش نادرشاه افشار نسبت به خاندان اردلان و در نتيجه، ضعف داخلي خاندان اردلان، زمينه براي توسعه‌ نفوذ محلي و ارتقاء موقعيت خاندان موالي فراهم گرديد؛ چنانكه در سال 1160ه.ق در اواخر دوره حكومت نادرشاه افشار با حفظ سمت، صاحب كرسي شيخ‏الاسلامي در ايالت اردلان شدند. اگر چه در آشفتگي هاي سياسي بعد از نادرشاه، از اين سمت خلع شدند اما از دوره قاجار دوباره آن را تصاحب كردند. اين پژوهش با روش شيوه توصيفي ـ تحليلي و با اتكاء به يك سند نويافته از عهد افشاري، ضمن بررسي فعاليت خاندان موالي در منصب قضاوت و جايگاه آنان در ساختار اداري و تحولات سياسي حكومت محلي اردلان، چگونگي دست‌يابي آنان به مقام شيخ‏الاسلامي كردستان را بررسي مي كند.