فراتركيب پژوهش‌هاي مربوط به نظريه ولايت‌فقيه در نظام آموزش و پرورش رسمي كشور

هدف از اين پژوهش، دستيابي به نگاهي كلي در زمينه وضعيت و جايگاه ارزش ولايت‌فقيه، در اهداف و محتواي برنامه درسي رسمي است كه با رويكرد كيفي و به روش فراتركيب انجام شده است. منابع داده‌ها، گزارش‌هاي رسمي از تعداد 23 پژوهش‌ مرتبط با موضوع است كه در بيش از يك دهه اخير در كشور منتشر شده‌اند. يافته‌هاي فراتركيب نشان مي‌دهد كه: الف. در پژوهش‌هاي مورد بررسي، ارزش «ولايت‌فقيه» در چارچوب‌هاي مفهومي چون ارزش‌هاي انقلاب اسلامي، مهدويت، گفتمان ديني، فرهنگ ايثار و شهادت، تربيت ديني و سياسي و هويت ديني، ملي و انقلابي بررسي شده است؛ ب. اهداف مرتبط در سطوح مختلف هدفگذاري، به ميزان كافي در نظر گرفته شدهاند. با اين حال، اهداف مورد نظر بيشتر در حيطه شناختي تمركزيافته و به حيطه‌هاي عاطفي و رواني‌ـ حركتي و حتي سطوح بالاي حيطه‌ شناختي، به ميزان بسندهاي توجه نشده است؛ ج. يافتههاي بيشتر پژوهشها نشان ميدهند محتواي مرتبط با ولايت‌فقيه، از نظر كمي و كيفي، براي تحقق اهداف مربوط از كفايت لازم برخوردار نيستند. ارزيابي نهايي فراتركيب از وضع موجودِ بازنمايي اين ارزش در كتابهاي درسي نشان ميدهد كه با توجه به تعدد و تنوع اهداف آموزشي، انتظار تحقق همه اهداف در محتواي همه كتابها، واقعبينانه نيست، بنابراين، هرچند اين بازنمايي نياز به تجديد نظر دارد، اما در تحقق اهداف خود تا حدودي توفيق نسبي داشته است.