تُفّاح الارواح ابن‌سرّاج دمشقي و اهميت آن در شناخت صوفيان شام

ابن‌سرّاج دمشقي (د. 747ق)، قاضي، صوفي و اديب اهل شام در نيمۀ دوم سدۀ هفتم و نيمۀ نخست سدۀ هشتم هجري است. از ميان آثار وي، امروزه نسخۀ خطي كتاب تشويق الارواح والقلوب وي و نيز به‌طور مستقل، نسخه‌هاي خطي بخش سوم همين كتاب به نام تُفّاح الارواح ومفتاح الارباح باقي مانده است. تفّاح الارواح متني است در منقبت‌نگاري صوفياني كه عمدتاً به حوزه‌هاي جغرافيايي شام، عراق و جزيره تعلق دارند. در اين نوشتار، در آغاز شرح‌حالي از ابن‌سرّاج و فهرستي از مشايخ و تأليفات وي عرضه، و كتاب تُفّاح الارواح وي به تفصيل بيشتري معرفي شده است. در ادامه، حتّي‌المقدور اهميت اين كتاب در شناخت صوفيان شام، با بيان نمونه‌هايي از آگاهي‌هاي دست اولي كه در اين باره به دست مي‌دهد، در دو محورِ شناخت مزارات صوفيان شام، و تصحيح و پيرايش شرح احوال آنها، نشان داده شده است.