استخراج بتاكاروتن با استفاده از حلال سبز: تاثير پيش‌تيمارهاي آنزيمي و سورفاكتانت

با توجه به افزايش درخواست مصرف كنندگان به استفاده از مواد غذايي سالم و ايمن، توسعه ي يك روش سالم تر براي استخراج تركيبات غذايي در مقايسه با حلال هاي آلي نياز جدي پيش روي صنعت غذاي كشور است. از طرف ديگر صنايع توليد آبميوه فرصت خوبي براي استفاده از ضايعات توليد شده در اين واحدها را براي استخراج تركيبات زيست فعال از قبيل كاروتنوئيدها فراهم مي كند. از اينرو هدف پژوهش حاضر استخراج بتاكاروتن به عنوان كاروتنوئيد اصلي هويج، از ضايعات تفاله ي هويج با استفاده از حلال سبز (آب مقطر حاوي 2 % اتانول و 4 % سورفاكتانت) مي باشد. نتايج نشان داد كه در بين حلال هاي آلي مورد مطالعه، 1پروپانول و اتانول به ترتيب با 0.56 و 0.51 ميلي گرم بر گرم پودر هويج، بدون داشتن تفاوت آماري معني دار با هم (P 05.0) بالاترين كارايي را در استخراج يك مرحله اي نشان دادند، در حالي كه استخراج 4 مرحله اي اتانول ( mg/g CP0.92) كارايي بالاتري از حلال 1پروپانول (mg/g CP0.87) داشت. همچنين، كارايي پائين حلال سبز آب مقطر حاوي 2 % اتانول (mg/g CP0.04) بعد از اعمال پيش تيمار آنزيمي (61 واحد پكتينازي از آنزيم پكتيناز تجاري) به شكل معني داري افزايش يافت (mg/g CP0.18) كه كارايي بالاتري نسبت به آنزيم هاي سلولاز مورد مطالعه (Celluclast 1.5 L و Celluclast BG) داشت. علاوه بر اين، حضور 4 % از هر يك از سورفاكتانت هاي لسيتين سويا، اسپن 20، تويين 20 و 80 منجر به افزايش چشمگير كارايي استخراج حلال سبز گرديد كه در اين بين، تويين 80 كارايي بالاتري را نشان داد ( mg/g CP0.29). در كل تمامي سورفاكتانت ها با پيش تيمار آنزيمي اثر هم افزايي داشته و تركيب پيش تيمار پكتينازي با تويين 80 منجر به افزايش كارايي تا 62 % حلال آلي (اتانول چهارمرحله اي) گرديد و نهايتا پيش تيمار آنزيمي و استفاده همزمان از سورفاكتانت هاي تويين 80 و اسپن 20 (1:1 w/w)، اين كارايي را تا بيش از 90 % اتانول افزايش داد ( mg/g CP0.84).