تأثير مداخله آموزش مبتني بر تجويز اطلاعات سلامت بر توان خودمراقبتي زنان باردار مصرف‌كننده سيگار

THE EFFECT OF HEALTH INFORMATION-BASED EDUCATION INTERVENTION ON SELF-CARE ABILITY OF PREGNANT WOMEN WHO SMOKE

پيش‌زمينه و هدف: آموزش تأثير مصرف سيگار و خطرات تهديدكننده جنين به زنان باردار كمك مي‌كند تا راحت­تر براي رعايت مراقبت­هاي بهداشتي و خودمراقبتي در دوران بارداري اقدام نمايند. هدف مطالعه حاضر تأثير مداخله آموزشي مبتني بر تجويز اطلاعات سلامت بر توان خود­مراقبتي زنان باردار مصرف­كننده سيگار مي­باشد. مواد و روش­ها: اين پژوهش كاربردي، با روششناسي كمي (نيمه­تجربي) با طرح پيش­آزمون و پس­آزمون تك­گروهي انجام شده است. جامعه پژوهش را كليه زنان باردار مصرف­كننده سيگار در پنج بيمارستان­ تخصصي زنان در تهران (صارم، ميرزا كوچك خان، هدايت، اكبر­آبادي، آرش) در سال 1398 تشكيل داده است كه 133 نفر به روش نمونه­گيري خوشه­اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. ابزار گرداوري اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته توان خود­مراقبتي كه پس از تأييد روايي و پايايي جهت گردآوري اطلاعات به كار گرفته شد. مداخله مورداستفاده مداخله آموزشي بوده است. داده­ها با نرم­افزار SPSS و آزمون تحليل واريانس در سطح معناداري 05/0˂p تجزيه‌و‌تحليل شد. يافته‌ها: در اين پژوهش ميانگين سن زنان 11/1±12/30 سال و ميانگين سن بارداري 86/3± 18/26 هفته بود. يافته­ها نشان داد ميانگين نمره كل توان خود­مراقبتي زنان باردار مصرف­كننده سيگار پيش از تجويز اطلاعات سلامت 68/45 و پس از دريافت تجويز اطلاعات سلامت 47/133 مي­باشد. همچنين ميانگين توان خودمراقبتي پس از مداخله در زيرمقياس‌هاي دانش اختصاصي درباره مراقبت­هاي بارداري 11/36، آگاهي و توجه به تأثيرات سوء سيگار بر سلامت مادر و جنين 76/40، انجام مؤثر اعمال مراقبتي 89/29 و جستجوي خدمات مراقبتي و همكاري با گروه درمان 71/26 رسيد كه نشان‌دهنده تأثير مثبت مداخله انجام شده بود. نتيجه ­گيري: با توجه به نتايج ضروري است نظام سلامت كشور استراتژي­ آموزش خطرات و مضرات سيگار در دوران بارداري براي زنان باردار و منع آنان از سيگار كشيدن را به‌عنوان يك مداخله مؤثر براي افزايش توان خود­مراقبتي موردتوجه قرار دهد. واژه‌هاي كليدي:

Background & Aims: Educating pregnant women about the effects of smoking and its fetal risks can make it easier to quit smoking and consider health advice and practice self-care during pregnancy. The aim of this study was to evaluate the effect of educational intervention based on prescribing health information on the self-care ability of pregnant women who smoke. Materials & Methods: This applied research was conducted using the quantitative (quasi-experimental) methodology with pre-test and post-test single group design. The study population consisted of all pregnant women who smoked and were referred to five gynecology hospitals in Tehran (Sarem, Mirza Koochak Khan, Hedayat, Akbarabadi, Arash) in 2019.133 subjects were selected by multi-stage clustering method. A researcher-made self-care ability questionnaire was used to collect the data after the determination of validity and reliability. Education was the intervention performed in this study and data were analyzed using SPSS software at a significance level of p˂0.05. Results: The mean age of women was 30.12± 1.11 years and the mean gestational age was 26.18 ±3.86 weeks. The mean score of total self-care ability of pregnant women who smoked before intervention was 45.68 while it was 133.47 after the intervention. The mean of self-care capacity after intervention in the subscales of specific knowledge about pregnancy care was 36.11, awareness and attention to the adverse effects of smoking on maternal and fetal health was 40.76, effective care practices was 29.89 and search for care services and cooperation with the treatment group reached 26.71 which indicated the positive effect of the intervention. Conclusion: According to the results, health system must consider the education of pregnant women about the risks of smoking during pregnancy and the effects of quitting it on increasing their self-care capacity.