بررسي و مقايسة سطح ادبي -بلاغي تاريخ گرديزي و تاريخ سيستان

A Comparative Study of the Literary-rhetorical Level of History of Gardizi and History of Sistan

بررسي كتب منثور تاريخي قرون اولية پيدايش زبان فارسي علاوه بر محتواي تاريخي آن‌ها، از نظر مطالعات سبك‌شناختي و به‌ويژه مختصات ادبي و بلاغي نثر آن‌ها در خور توجه‌ است. حال آن‌كه در مطالعات سبك‌شناسي كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. بررسي سبك‌شناختي اين نوع از آثار منثور و تطبيق آن‌ها كه مي‌تواند نشانگر نثر غيرادبي معمول و يا حتي نثر درباري دوره‌هاي تكوين و تكامل زبان فارسي باشند؛ بر اهميت و ضرورت تحقيق مي‌افزايد. اين پژوهش با بررسي ساختار بلاغي ‌تاريخ گرديزي و تاريخ سيستان به روش تطبيقي و به شيوه توصيفي- تحليلي درصدد برشمردن ويژگي‌هاي بلاغي اين دو كتاب است. مقايسة سبكي اين دو اثر نشان مي‌دهد هردو كتاب نسبت به نثر كتب هم دورة خود، نثري ساده و روان دارند و اين امر مي‌تواند به دليل تأثيرپذيري كتب مذكور از نثر تاريخ بلعمي باشد. از سويي ديگر اهتمام نويسندگان اين دو كتاب در نقل تاريخ به زبان ساده از جمله دلايل سادگي و رواني نثر آنها است. از ويژگي‌هاي ادبي نثر آنها، ايجاز در بيان، عدم كاربرد صنايع بديع لفظي و آرايه‌هاي بياني و كاربرد انگشت‌شمار آراية‌هاي بديع معنوي از جمله استشهاد به آيات و احاديث و تضمين به اشعار فارسي و عربي است.

The history of Sistan and the history of history includes the thought, linguistic and literary features of Persian language.The study of historical books, in addition to their historical content, is also important and necessary in terms of prose rhetorical characteristics. This study, by examining the rhetorical structure of the history of history and the history of Sistan through a comparative and descriptive-analytical method, attempts to highlight the rhetorical features of the historical prose books of the early centuries of the emergence of the Persian language. The comparison of these two works suggests that both are simple and psychic to the books of their period. This is due to the influence of the prose of the history of the history of the history of dialectical history, as well as the efforts of their authors in translating history in plain language. The literary features of prose are the lack of use of verbal and verbal artifacts and array expressions, and the use of a handful of innovative spiritual archetypes of verses and hadiths and assurances of Persian and Arabic poetry in the history of Sistan and briefness.