بررسي اثر تراكم و محلول‌پاشي اسيدهيوميك بر عملكرد كمي و جذب عناصر ذرت دانه‌اي (.Zea mays L) تحت شرايط تنش خشكي

تنش‌هاي محيطي از قبيل تنش خشكي يكي از موانع اساسي در توليد محصولات زراعي در بسياري از نقاط جهان خصوصاً مناطق خشك و نيمه خشك نظير ايران محسوب مي‌شوند. لذا به منظور ارزيابي اثر محلول‌پاشي اسيدهيوميك در شرايط تنش خشكي بر عملكرد دانه و جذب عناصر دانه ذرت در تراكم‌هاي مختلف بوته، آزمايشي به صورت كرت‌هاي دو بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال هاي زراعي 95-1394 و 96-1395 در مزرعهاي واقع در شهرستان دهلران اجرا شد. فاكتور اصلي شامل تنش خشكي با سه سطح (آبياري مطلوب، قطع آبياري در مرحله 6 تا 8 برگي و قطع آبياري در مرحله گل‌تاجي) بود. فاكتور فرعي شامل محلول‌پاشي اسيدهيوميك با سه سطح (عدم مصرف اسيدهيوميك)، 2 و 4 ليتر در هكتار اسيدهيوميك) و فاكتور فرعي فرعي شامل سه تراكم بوته (60، 75 و 90 هزار بوته در هكتار) بود. نتايج نشان داد تأثير تنش خشكي و اسيد هيوميك بر عملكرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بلال، غلظت روي، غلظت آهن و ميزان پروتئين دانه معني‌دار بود. در شرايط تنش خشكي عملكرد دانه و جذب عناصرغذايي نظير آهن، روي و فسفر كاهش يافت اما ميزان پروتئين دانه افزايش يافت. بيشترين عملكرد دانه (9580 كيلوگرم در هكتار) مربوط به تيمار آبياري در حد مطلوب بود. محلول‌پاشي اسيدهيوميك موجب افزايش عملكرد دانه، غلظت روي و آهن دانه شد. با افزايش كمبود آب در خاك تأثير مثبت كاربرد اسيدهيوميك بر افزايش عملكرد دانه به طور قابل ملاحظه‌اي كاهش يافت. عكس‌العمل عملكرد دانه و درصد پروتئين نسبت به افزايش تراكم بوته مثبت بود. به‌طور كلي نتايج آزمايش نشان‌دهنده اين مطلب است كه كاربرد 4 ليتر در هكتار اسيد هيوميك در تراكم 75 هزار بوته در شرايط رطوبتي مناسب مي‌تواند موجب افزايش جذب عناصر، عملكرد دانه و اجزاي عملكرد ذرت و و در كل بهبود توليد ذرت شود.