ارتباط معنويت با سلامت جسماني: مطالعۀ مقطعي در مراجعه‌كنندگان به مراكز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 1398

سابقه و هدف: معنويت عاملي است كه مي‌تواند مبنايي براي اعتقادات و ذهنيت فرد باشد و از طريق تأثير بر مغز و سيستم عصبي، غدد درون‌ريز و سيستم ايمني موجب سلامت و يا بيماري فرد شود. مطالعۀ حاضر به‌منظور بررسي وضعيت سلامت معنوي و ارتباط آن با وضعيت سلامت جسماني مراجعه‌كنندگان به مراكز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 98-1397 طراحي و اجرا شده است.   روش كار: اين پژوهش مقطعي از نوع توصيفي-تحليلي است. جامعۀ آماري پژوهش تمامي مراجعه‌كنندگان به مراكز بهداشتي درماني شرق شهر تهران در سال 1398 بود. نمونه‌گيري در سه مركز جامع سلامت در بازۀ زماني يك ماهه به‌صورت پوآسون و به‌شيوۀ دردسترس با رضايت مراجعان انجام شد. در پايان، 522 نفر در حضور محقق پرسش‌نامه‌ها را تكميل كردند. جهت جمع‌آوري داده‌ها از پرسش‌نامۀ 20 سؤالي استاندارد سلامت معنوي پالوتزين و اليسون استفاده شد و داده‌ها با استفاده از ضريب همبستگي اسپيرمن، آزمون من‌ويتني، آزمون كروسكالواليس و آزمون كاي‌اسكوئر تجزيه و تحليل شد. درنهايت، مقدار P 0.05 معني‌دار در نظر گرفته شد. در اين پژوهش همۀ موارد اخلاقي رعايت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: بر اساس نتايج به‌دست‌آمده، سلامت معنوي با تعداد دفعات سرماخوردگي افراد شركت‏كننده در سال تفاوت معني‌دار نشان داد (0.019=P). علاوه‌براين، بين امتياز سلامت ‌مذهبي با بيماري‌هاي مزمن شركت‌كنندگان نيز تفاوت معني‌دار بود (0.028=P). آزمون تعقيبي اين تفاوت امتياز را بين گروه بيماري قلبي‌عروقي و هيپرليپيدمي با گروه‌هاي ديگر نشان داد. به اين صورت كه ميانگين امتياز سلامت معنوي و سلامت مذهبي و وجودي در افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي‌عروقي و هيپر‌ليپيدمي كمتر از گروه‌هاي ديگر بود. نتيجه‌گيري: يافته‌ها نشان مي‌دهد سلامت جسمي مي‌تواند با سلامت معنوي در ارتباط باشد و امكان ابتلا به بيماري در افرادي كه از نظر سلامت معنوي در سطح بالايي ارزيابي شوند كمتر است. علت آن نيز تأثير‌پذيري مغز و سيستم عصبي و اندوكرين و ايمني بدن از ذهن است؛ مبناي ذهن و افكار انسان نيز نظام اعتقادي، باورها و فرهنگ او است.