تدوين قواعد عقلانيت اكولوژيك در برنامه‌‌ريزي بازآفريني زيست‌پذيري محله‌هاي شهرهاي كويري (مطالعه موردي: شهر يزد)

ناديده انگاشتن زيرساخت‌هاي اكولوژيك و عدم تعادل بين محيط طبيعي و مصنوع بحران زيست‌پذيري شهرهاي معاصر را رقم زده است. عقلانيت اكولوژيك رويكردي منشعب از پارادايم فكري اكولوژي شهري و ابزار برنامه‌‌ريزي براي دستيابي به پايداري اجتماعي اكولوژيكي طي دوره‌هاي طولاني مدت است.  هدف مطالعه حاضر بررسي ارتباط بين رويكرد زيست‌‌پذيري و عقلانيت اكولوژيك در محلات شهر كهن كويري يزد و تدوين قواعد عقلانيت اكولوژيك در بازآفريني زيست‌‌پذيري محلات شهرهاي كويري است.روش مطالعه، از نوع تطبيقي استنتاجي است. ضمن مطالعه تحليلي تطبيقي دو رويكرد زيست‌‌پذيري و عقلانيت اكولوژيك با روش دلفي، به استنتاج نيروهاي پيشران، معيارها و زيرمعيارهاي زيست‌‌پذيري از منظر عقلانيت اكولوژيك پرداخته شده است. قياس زيست‌‌پذيري مبتني بر معيارهاي استنتاجي در محلات بافت كهن و جديد شهر يزد با استفاده از پرسشنامه و تحليل آماري صورت پذيرفته است. نتايج مطالعه حاكي از آن است كه ايده ها، قواعد و استراتژي‌هاي تحقق يافته در بافت‌هاي كهن شهركويري يزد در طي قرن‌ها ضمن تأمين نيازها و آسايش و سلامت ساكنين، با خلق ساختار سلسله مراتبي در كريدورهاي جريان آب، هوا و معابر و دسترسي‌ها، ارتباط و پيوستگي فضايي بين محلات را حفظ نموده است. ضمن تنظيم مداخلات انساني در فرايندهاي اكولوژيك، بهره‌مندي بافت‌هاي شهري را از خدمات اكولوژيك بهبود بخشيده است و منجر به افزايش زيست‌پذيري بافت‌هاي كهن در مقابل بافت‌هاي معاصر شده است. از اينرو بازآفريني و معاصرسازي اصول و قواعد عقلانيت اكولوژيك در بافت‌هاي جديد شهري مي‌تواند ضمن ايجاد تعادل بين دوفرايند رقابتي توسعه شهري و حفظ يكپارچگي اكولوژيك، پيوند بين انسان و طبيعت را تقويت نمايد و شرياني مستمر از زيست‌پذيري را در بافت‌هاي شهرهاي معاصر برقرار سازد.