مخاطبه با كلام ‌الله؛ الگوي تعامل با قرآن در بيان معصومين(ع)

قرآن داراي ماهيت ويژه زباني است كه در سراسر آن با تعدد متكلّم و مخاطب و به بياني ديگر با چرخش و شكست مخاطب مواجه هستيم. سنّت و الگوي «مخاطبه با كلام‌ الله» حاكي از همين ويژگي زباني است كه در سيره معصومين(ع) متجلي بوده است. معصومين(ع) به هنگام قرائت، ارتباط دو سويه با قرآن برقرار كرده و در مقام گفت‌وگو و ديالوگ با قرآن، عباراتي را بيان مي‌كردند. به عنوان مثال اميرالمؤمنين(ع) پس از تلاوت آيه ﴿سبّح اسم ربّك الأعلي﴾ مي‌فرمودند: «سبحان ربّي الأعلي». اين پژوهش با بررسي سير تاريخي و استخراج و گونه‌شناسي چنين گزاره‌هايي، سعي دارد به الگويي جامع و مستند به سيره ائمه معصومين(ع) در تعامل با قرآن دست يابد. در اين تحقيق كه با روش تحليلي توصيفي انجام شده است، مشخص مي‌شود، مخاطبه‌هاي اهل بيت(ع)، با قرآن گاه كلامي بود و گاه غير كلامي. مخاطبه‌هاي كلامي ايشان نيز گاه برگرفته از عبارات قرآني بود و گاه بدون استفاده از آن‌ها.