ماهي زبرا: گونه مدل مطالعاتي بيماري‌هاي انساني و تغييرات رفتارشناسي

ماهي زبرا ( Danio rerio) يك‌گونه ماهي استخواني متعلق به خانواده كپور ماهيان بوده و بومي آب شيرين رودخانه‌هاي شمال شرقي كشور هند و بنگلادش مي‌باشد. اين ماهي به‌عنوان يك‌گونه آكواريومي و داراي زندگي گروهياجتماعي در دنيا شناخته شده است. اين گونه از نظر مطالعات آزمايشگاهي داراي مزاياي زيادي است كه شامل نگهداري آسان، قدرت توليدمثل بالا، شفافيت بدن در مراحل جنيني و لاروي، تراكم‌پذيري بالا و هزينه نگهداري پايين مي‌باشد. از مزاياي ديگر اين‌گونه امكان بررسي گسترده مراحل تخم، جنيني، لاروي و بالغ در مطالعات علوم مختلف مي‌باشد. امروزه ماهي زبرا به‌عنوان يك‌گونه مدل در علوم شامل عصب‌شناسي، سم‌شناسي، ژنتيك، اختلالات غدد درون‌ريز، زيست‌شناسي مهره‌داران، تكامل زيستي، بيماري‌هاي انساني و همچنين رفتارشناسي شناخته‌شده مي‌باشد. در اين مقاله ابتدا مروري بر اهميت استفاده از ماهي زبرا به‌عنوان مدل و گونه پيشرو در انجام مطالعات بيماري‌هاي مختلف انساني پرداخته مي‌شود. در ادامه به بررسي و ارزيابي اين‌گونه در مطالعات رفتارشناسي و پاسخ‌هاي رفتاري اين‌گونه نسبت به محرك‌هاي محيطي با استفاده از حواس بويايي، شنوايي و بينايي مي‌پردازيم. در پايان، محققين رفتارشناسي بايد رفاه جانوران در اسارت را در نظر گرفته و اثرات بالقوه محرك‌هاي محيطي كه قابل ادراك توسط حواس در ماهي‌ها مي‌باشد را در نظر داشته باشند.