چالش‌هاي حاكميتي ايران در درياي كاسپين پس از انعقاد عهدنامه مودت 1921م ايران و شوروي (1300 تا 1304)

پس از استقرار رژيم تزاري در روسيه حاكميت ايران در درياي كاسپين دچار چالش تدريجي شد. چالش‌هاي حاكميتي ايران در درياي كاسپين در دوران قاجار پس از دو دوره جنگ با روسيه و انعقاد عهدنامه‌هاي گلستان و تركمانچاي به سلب حاكميت ايران در اين دريا انجاميد. در چنين شرايطي انعقاد عهدنامه مودت1921م. ايران و شوروي، اميد به احياي حاكميت ايران در درياي كاسپين را ايجاد كرد. بر اين اساس، پژوهش پيش‌ رو درصدد است با اتكا بر نظريه سيستمي سياست بين‌الملل كنت والتز و استفاده از روش تحقيق تاريخي و به‌كارگيري اسناد و مدارك آرشيوي به اين پرسش پاسخ دهد كه حاكميت ايران در درياي كاسپين پس از انعقاد عهدنامه مودت1921م. ايران و شوروي با چه چالش‌‌هايي در سال‌هاي 1300 تا 1304ش. مواجه بود؟ يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه برخلاف مفاد عهدنامه مودت، حاكميت ايران در درياي كاسپين توسط حكومت شوروي در سال‌هاي 1300 تا 1304ش. همانند دوران حاكميت تزاري با چالش‌هاي جدي اقتصادي و سياسي مواجه شد. رواج قاچاق كالا با حمايت حكومت شوروي، اخلال در امر تجارت و گراني ادواري قيمت كالاهاي صادراتي و وارداتي، چالش‌هاي اقتصادي و شيوع ناامني و ايجاد حس ترس، نقض حاكميت ملي و تماميت ارضي، دخالت در امور داخلي و سياسي ايران و درنهايت حمايت و تحريك نيروهاي واگرا در مقابل حكومت مركزي چالش‌هاي سياسي حاكميت ايران در درياي كاسپين طي سال‌‌‌‌هاي 1300 تا 1304ش. بود.