پديد آورندگان :
جليلي، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات - گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، تهران، ايران , صبوحي، زهرا دانشگاه علوم پزشكي ايران - گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، تهران، ايران , توكلي، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات - گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، تهران، ايران
كليدواژه :
مداخله آموزشي , مدل بزنف , ميان وعده , دانش آموزان ابتدايي
چكيده فارسي :
اهداف: با توجه به اينكه بسياري از بيماريها غير واگير مانند ديابت، پوكي استخوان و فشار خون بالا به عادات غذايي ناسالم و الگوهاي شكل گرفته در دوران كودكي و نوجواني مربوط مي شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل بزنف بر مصرف ميان وعده دردانش آموزان دختر ابتدايي دوره دوم صورت گرفت.
مواد و روش ها: اين مطالعه نيمه تجربي در سال 1398 روي 200 نفر از دانش آموزان دختر ابتدايي دوره دوم شهرستان ساوه انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب شده و به صورت تصادفي در دو گروه كنترل و مداخله قرار گرفتند(100نفر در هر گروه). ابزار گرد آوري اطلاعات شامل پرسشنامه جمعيت شناختي و پرسش نامه محقق ساخته مبتني بر سازه هاي مدل بزنف بود. در گروه مداخله 3جلسه آموزشي(50دقيقه اي) براي دانش آموزان، 1جلسه آموزشي(30 دقيقه اي) براي اوليا و 1جلسه آموزشي (30 دقيقه اي) براي مديران, معلمان ومسئول بوفه مدرسه برگزارشد.پرسش نامه ها قبل و دو ماه بعد از مدخله اموزشي جمع اوري شده و توسط نرم افزار SPSS 24 و با استفاده از آزمون tزوجي، t مستقل و ازمون مجذور كاي مورد تحليل قرار گرفتند.
يافته‌ها: بين دو گروه قبل از مداخله از نظر ميانگين نمرات نگرش، عوامل قادركننده ، هنجارهاي ذهني و قصد رفتاري و رفتار مصرف ميان وعده سالم و ناسالم تفاوت آماري معناداري وجود نداشت(p>0/05)، در حالي كه بعد از مداخله در تمام سازه هاي نگرش، عوامل قادر كننده، هنجارذهني، قصد رفتاري و مصرف ميان وعده سالم و ناسالم گروه مداخله نسبت به گروه كنترل افزايش معني دار داشت(5 p< 0/0).
نتيجه‌گيري: مداخله آموزشي مبتني بر مدل بزنف بر افزايش مصرف ميان وعده سالم وكاهش مصرف ميان وعده ناسالم در دانش آموزان دختر ابتدايي دوره دوم اثربخش بوده است.
چكيده لاتين :
Aims: Many non-communicable diseases such as diabetes, osteoporosis, and high blood pressure are related to unhealthy eating habits and patterns formed in childhood and the teenage period. This study investigated the effect of a training program based on the BASNEF model on snack consumption in elementary school girls in the second period.
Materials & Methods: This quasi-experimental study was conducted on 200 elementary school girls in Saveh, Iran, in 2019. Samples were selected by random sampling method and randomly assigned into two experimental and control groups (100 people in each group). The data collection tool was a researcher-made questionnaire, including demographic characteristics, BASNEF model constructs that were completed before, and 3 months after the experimental and control groups' educational intervention. The training program was performed in 3 sessions of education for students, one session for parents, and one session for principals, deputies, teachers, and school buffet officials. Data were analyzed by SPSS 24 software using Chi-square, paired, and independent t-tests.
Findings: Results showed that before the intervention, there was no significant difference between the experimental and control groups in terms of attitude, enabling factors, subjective norms, intention, and snack consumption behaviors (p>0.05). After the intervention, the mean score of attitude, subjective norms, enabling factors, intention, and healthy and unhealthy snack consumption behaviors in the experimental group were significantly higher than the control group (p<0.001).
Conclusion: Educational intervention based on the BASNEF model has effectively increased the consumption of healthy snacks and reduced the consumption of unhealthy snacks in elementary school girls.
