ارزيابي تناسب زمين جهت بهينه‌يابي محل دفن پسماند شهري با تاكيد بر فاكتورهاي طبيعي (نمونه موردي : شهر جغتاي)

در ايران روزانه بالغ بر48 هزار تن پسماند توليد مي‌شود (سه برابر استاندارد جهاني)؛ كه هر روز هزينهّ هنگفتي را بر مخارج شهرداري‌ها تحميل مي كند. ارتقاء بخش جغتاي به شهرستان در سال 1386، افزايش جمعيت شهري و به تبع آن توليد پسماند را در پي داشت؛ از سوي ديگر منطقه مورد مطالعه بر روي رسوبات آبرفتي بسيار حاصلخيز دشت جوين-جغتاي قرار دارد، لذا نيازمند بهينه يابي سايت دفن پسماند در مناسب ترين محدوده هستيم تا كمترين ضررو زيان را به محيط زيست گياهي، جانوري و انساني وارد نموده و از نظر فاكتورهاي اقتصادي، كاربري، و دسترسي در نقطه ايده آلي قرار داشته باشد. در اين تحقيق با استفاده از نقشه‌هاي توپوگرافي، زمين شناسي، آمار و اطلاعات اقليمي و جمعيتي و هيدورولوژيكي و تصاوير ماهواره‌اي، پايگاه داده‌هاي مكاني (Geodatabase) در نرم افزار ARC.Map .10.5  طراحي، لايه هاي رقومي 11 فاكتور تاثيرگذار در زيرشاخه‌هاي ژئومورفولوژيكي، زمين شناسي، هيدرواقليم، زيست محيطي و دسترسي ساخته شد. در ادامه با نظرسنجي از متصصان و صاحب نظران شهري، به معيارها وزن‌هاي مناسب و شايسته اعطا و در نهايت با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) بهترين عرصه‌ها براي دفن پسماند پيشنهاد شد. با تحليل داده‌هاي جمعيتي مشخص شد با توجه به نرخ رشد جمعيت در خلال سال‌هاي 85-95، جمعيت شهر جغتاي در سال 1415 به 17030نفر خواهد رسيد و در اين بازه زماني 43800 تن زباله توليد خواهد شد . لذا محدوده‌اي به وسعت 2 هكتار براي دفن زباله نياز است. نتايج تحقيق نشان مي دهد 43 كيلومتر مربع از بخش مركزي جغتاي مناسب براي ايجاد سايت دفن پسماند مي‌باشد. كه از اين ميان مناطق پايين دست روستاهاي دستوران و جبله بهترين اراضي بدين منظور معرفي مي‌گردد، همچنين با توجه به دسترسي مناسب، حاشيه جنوب غربي شهر جغتاي مناسب براي دپوي موقت زباله، احداث واحد تفكيك پسماند و يا واحد توليد كمپوست مي باشد.