شناسايي مؤلفه‌هاي پيشگيري از قلدري كودكان در نظريه روان‌شناسي فردي: يك مطالعه كيفي

زمينه و هدف: قلدري پديده اي بسيار شايع است كه عواقب روان شناختي زيادي را به دنبال دارد. قلدري ممكن است آغاز اختلال شخصيت ضد اجتماعي و رفتارهاي خشن در نوجواني و بزرگسالي باشد. يكي از روي آوردها و برنامه هاي درماني براي پديده قلدري، برنامه پيشگيري و اصلاح اين رفتار منفي در كودكان و نوجوانان است. مطابق با اين برنامه، آموزش كودكان و نوجوانان موجب افزايش شناخت آنان از ماهيت اختلال شده و به آنها كمك مي كند تا رفتارهاي نا مناسب خود را مهار كرده و كاهش دهند. بدين ترتيب پژوهش حاضر با هدف شناسايي مؤلفه هاي پيشگيري از رفتار قلدري در چارچوب نظريه روان شناسي فردي انجام شد. روش: روش اين پژوهش، كيفي و نمونه مورد مطالعه شامل 5 كتاب از آثار ترجمه شده از آلفرد آدلر و درايكورس درباره شيوه هاي مقابله با قلدري در كودكان بود. جهت تجزيه و تحليل داده ها، از روش تحليل مضمون استقرايي؛ و به منظور تعيين اعتبار، از روش كدگذاري همزمان استفاده شد. يافته ها: بر اساس نتايج به دست آمده، 7 مؤلفه اصلي استخراج شد كه عبارت اند از: جلب مشاركت خانواده و مدرسه؛ استفاده از گروه و ارتباط دوستانه؛ برقراري ارتباط برابر؛ جايگاه و مسئوليت؛ شناخت كودك، اصلاح باورها و رفتار؛ و اميد، دلگرمي، و توانمندسازي. نتيجه گيري: يافته هاي پژوهش نشان مي دهند كه آثار كلاسيك نظريه پردازان روان شناسي فردي، منبع سودمندي براي يافتن رهنمودهاي پيشگيرانه و مداخله اي براي قلدري هستند و شايد بتوان گفت روان شناسي فردي به دليل تأكيد بر بافت اجتماعي، پيشگيري، و تأكيد بر نقاط قوت كودكان و نوجوانان، چارچوب مناسبي را براي درك و پيشگيري از قلدري و همچنين كار با كودكان قلدر، فراهم مي كند. از يافته هاي اين مطالعه مي توان در طراحي برنامه هاي انفرادي و گروهي پيشگيري يا اصلاح قلدري استفاده كرد.