بررسي تحول و تعداد وقوع فعل‌ سبكِ «داشتن، ديدن، آمدن، آوردن و گرفتن»از سال 1220 تا 1320 هجري شمسي

فعل سبك فارسي در طول زمان به لحاظ بسامد كاربرد و انواع آن دچار تطور شده است. مطالعه تغييرات بسامدي و انواع فعل سبك رايج در دوره‌هاي طولاني تاريخ تطور زبان فارسي امري معقول به نظر مي‌رسد، اما مطالعه افعال سبك در دوره زماني نسبتاً كوتاه حدوداً يك قرن براي تحولات نحوي امري جالب توجه مي‌باشد كه تحقيق حاضر به آن پرداخته است. بررسي در زماني ميزان كاربرد فعل سبك فارسي در دوره‌هاي مختلف مي‌تواند ظهور و شكل گيري فعل سبك زبان فارسي را نشان دهد. بنابراين بررسي تعداد وقوع برخي از افعال سبك طي يك قرن مي‌تواند به كشف چگونگي روند سبك شدن آن‌ها بيانجامد. به اين منظور در اين پژوهش، در پنج دوره 15000 فعل (ساده /مركب) از متون روزنامه‌اي استخراج گرديده؛ سپس پنج فعل سبك «داشتن، آمدن، آوردن، گرفتن و ديدن» كه از افعال سبك فارسي به حساب مي‌آيد، در طول يك قرن (1220-1320) در پنج دوره مورد بررسي قرار گرفته‌اند. با تحليل افعال مركب به دست‌آمده درهر دوره ميزان افعال هم به لحاظ «نوع» و هم به لحاظ «رخداد» مشخص گرديده است. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه فعل «داشتن» فعل سبك اصلي در هر پنج دوره مورد بررسي بوده است. همچنين فعل «ديدن» در سه دوره آخر كاربردي از آن به عنوان فعل سبك مشاهده نشده است؛ در صورتيكه در دو دوره اول رواج داشته است، كه نشان مي‌دهد در دوره‌هاي اوليه به عنوان فعل سبك رواج داشته ولي به مرور زمان كاربرد فعل واژگاني پيدا كرده است. اين پژوهش همچنين نشان مي‌دهد كه بسامد فعل سبك در دوره‌هاي پنج‌گانه مورد بررسي داراي نوساناتي مي‌باشد، ولي مي‌توان از نظم حاصل از تغييرات بسامدي قواعدي استخراج و نتايجي مطرح نمود.