Odontidium mesodon (Ehrenb.) Kützing ، گونه‌اي از دياتومه‌هاي معرف كيفيت بالاي آب‌هاي شيرين (مطالعه موردي: حوضه آبريز دماوند، ايران)

دياتومه‌ها از نشانگرهاي زيستي قوي براي بررسي كيفيت آب‌هاي شيرين هستند، در كشورهاي مختلف شاخص‌هاي مختلفي براساس تنوع دياتومه‌هاي اكوسيستم‌هاي آنها تعريف شده است. به‌منظور ارزيابي اكوسيستم رودخانه، بررسي تنوع دياتومه‌هاي ايستگاه شاهد كه دور از آلودگي و دسترسي انسان هست، ضروري است. چشمه اعلا، يكي از چشمه‌هاي حوضه آبريز رودخانه دماوند است كه كيفيت آب بالايي دارد. پژوهش پيش‌رو با هدف مطالعه دياتومه‌هاي حساس به آلودگي آلي انجام شده است و به معرفي Odontidium mesodon (Ehrenb.) Kützing به‌عنوان گونه‌اي از دياتومه‌هاي نشانگر كيفيت بالاي آب در چشمه اعلا مي‌پردازد. نمونه‌برداري از دياتومه‌هاي كف‌زي در امتداد رودخانه دماوند و چشمه اعلا در 8 ايستگاه به‌صورت فصلي انجام شد. نتايج نشان داد كهOdontidium mesodon به‌عنوان گونه غالب در اسفند ماه فقط در چشمه اعلا حضور داشت. فراواني بالاي اين گونه نشان‌دهنده مطلوب بودن شرايط زيستگاه براي رشد در اين چشمه است. عدم حضور گونه در ايستگاه‌هاي آلوده در امتداد رودخانه، نيز نشان‌دهنده حساسيت اين گونه به آلودگي آلي است. از‌اين‌رو گونهOdontidium mesodon به‌عنوان نشانگر براي كيفيت بالاي آب رودخانه معرفي مي‌شود. داده‌هاي به دست آمده در اين پژوهش با نتايج مطالعات انجام شده در اكوسيستم آب‌هاي شيرين آمريكا، اروپا و روسيه همخواني دارند كه اين گونه را حساس به آلودگي آلي معرفي مي‌كنند. اطلاعات اين پژوهش مي‌تواند در برنامه‌هاي بررسي كيفي آب رودخانه‌هاي كشور مورد استفاده قرار گيرد.

Diatoms are robust indicators of water quality in aquatic ecosystems. So far, many diatom indices have been defined based on the diversity of diatoms in different countries. Studying diatom biodiversity in the reference conditions, under no human pressure and pollution, is necessary for evaluating the water quality in rivers. Cheshme-Ala is one of the springs of the Damavand River basin with high water quality. In this study, Cheshme-Ala is considered as a reference site for the Damavand River. This study aims to study sensitive diatom species to organic pollution and introduce Odontidium mesodon (Ehrenb.) Kützing as the indicator species for high water quality in Cheshme-Ala. Samples were collected from the substrates of the Damavand River and Cheshme-Ala in eight stations seasonally. Results showed that Odontidium mesodon was observed as a dominant species in Cheshme-Ala in March. The high abundance of this species indicates the favorable habitat for growth in Cheshme-Ala. Furthermore, this species was not observed in the polluted sites along the river seasonally. Therefore, this study demonstrated that Odontidium mesodon was the indicator of high water quality. Our data are congruent with the researches in the USA, Europe, and Russia, introducing this species as a sensitive species to organic pollution. The information can be used in water quality monitoring projects of the rivers.