ارزيابي ارقام كينوا (.Chenopodium quinoa Wild) در شرايط شور به كمك شاخص‌هاي جوانه‌زني در محيط كنترل شده

اين پژوهش به‌منظور بررسي واكنش ارقام كينوا (.Chenopodium quinoa Willd) به تنش شوري در آزمايشگاه دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز در سال زراعي 1398-1397 انجام شد. در اين آزمايش واكنش سه رقم كينوا (Titicaca, Giz, Q26) و شش سطح شوري (صفر (شاهد)، 10، 20، 30، 40 و 50 dS/m1) در محيط كشت پتري ديش به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي در سه تكرار در شرايط كنترل‌شده (دستگاه ژرميناتور) اجرا گرديد. تجزيه داده‌ها نشان داد، خصوصيات جوانه‌زني بذر تحت تأثير توأم رقم و تنش شوري قرار گرفتند (p 0.01). حداكثر جوانه‌زني، بهترين يكنواختي جوانه‌زني، بيشترين بنيه بذر، بيشترين طول ريشه‌چه و ساقه‌چه در شرايط بدون تنش (شاهد) و كمترين مقادير در تيمار شوري 50 (dS/m1) مشاهده شد. طبق نتايج به‌دست‌آمده، رقم Tititcaca بيشترين (95.33) و كمترين درصد جوانه‌زني (10) را به ترتيب در تيمار شاهد و تيمار شوري 50 (dS/m1) نشان داد. همچنين همين رقم بهترين عملكرد ازنظر زمان رسيدن به 10 و 90 درصد جوانه‌زني را در تيمار شاهد داشت درحالي‌كه رقم Giz بدترين عملكرد را در اين صفات نشان داد. رقم Titicaca در تيمار شاهد بيشترين طول ريشه‌چه و ساقه‌چه را به ترتيب با ميانگين 5.53 و 5.57 سانتي‌متر نشان داد اين‌ در حالي است كه در تيمار شوري 50 (dS/m1) با ميانگين 0.4 و 0.3 سانتي‌متر كمترين طول ريشه‌چه و ساقه‌چه را داشت. همچنين بهترين يكنواختي در جوانه‌زني با 20.2 ساعت در رقم Titicaca در تيمار شاهد مشاهده شد. به نظر مي‌رسد عليرغم تأثيرپذيري معني‌دار هر سه رقم موردپژوهش و كاهش چشمگير شاخص‌هاي جوانه‌زني در سطوح بالاي شوري، رقم Titicaca نسبت به دو رقم ديگر، آستانه تحمل بالاتري داشت كه نشان‌دهنده تنوع ارقام در پاسخ فرايندهاي فيزيولوژيك به تنش شوري است. همچنين اين امكان وجود دارد در صورت لزوم و با تحقيقات بيشتر بتوان در برنامه‌هاي به‌نژادي ساير ارقام حساس كينوا از اين رقم استفاده نمود.