مُدل مفهومي ظرفيت‌سازي اخلاق براي فهم نشانه‌هاي توحيدي

شناخت حقيقي خدا از اساسي‌ترين اهداف خلقت انسان است كه از راه نشانه‌هاي توحيدي قابل دست‌يابي است‌‌، اما براي هر كسي حاصل نمي‌شود. هدف اين پژوهش، بررسي نقش اخلاق در فهم نشانه‌هاي توحيدي بر اساس آيات قرآن كريم و دست‌يابي به مُدل مفهومي آن است. نوع تحقيق كتابخانه‌‌اي و روش آن توصيفي۔تحليلي از جنس روش كلاسيك در مطالعات ديني است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد چهار صفت تقوا‌‌، شُكر و صبر‌‌، موجب فهم نشانه‌ها از آيات الهي مي‌شوند. اين صفات‌‌، در درجهٔ نخست موجب فراهم كردن شرايط تفكر و تدبّر و در درجهٔ بعد موجب آمادگي براي پذيرش لوازم معرفت توحيدي مي‌شوند. از اين‌رو‌‌، هنگام مواجهه با نشانه‌هاي توحيدي‌‌، آمادگي‌هاي معرفتي و عملي توسط فرد ارزيابي مي‌شوند و چنان‌چه نتيجه مثبت بود‌‌، فرايند فهم و پذيرش توحيد آغاز مي‌گردد. نتيجه اين پژوهش آن است كه براي توسعهٔ فهم نشانه‌هاي توحيدي در بين افراد‌‌، بايد صفات تقوا‌‌، شُكر و صبر را در آنان به وجود آورد.

Genuine knowledge of God is one of the most basic goal of the human creation, which can be obtained through monotheistic signs, but it cannot be obtained by everyone. This research aims to consider the role of morality in understanding monotheistic signs in accordance with Quranic verses and construct a conceptual model for this. The research is of a library kind and its method is descriptive-analytic as per the classical method in religious studies. The research shows that the attributes of piety, thankfulness, and patience help one understand divine signs. In the first instance, these attributes prepare the ground for reflection and thoughts, and in the second, they prepare the acceptance of the implications of monotheistic knowledge. Thus, when confronted with monotheistic signs, epistemic and practical preparations are evaluated, and if such evaluation yields an affirmative result, the process of understanding and accepting monotheism will begin. This paper concludes that the attributes of piety, thankfulness, and patience should be developed in order to expand one’s understanding of monotheistic signs.