تأثير تيمارهاي تغذيه‌اي بر ويژگي‌هاي مورفولوژيك و عملكرد اسانس مرزه خوزستاني (Satureja khuzistanica Jamzad)

اين آزمايش به منظور بررسي تأثير تيمارهاي مختلف تغذيه اي بر ويژگي هاي مورفولوژيك، عملكرد اسانس و ميزان برخي عناصر خاك و سرشاخه هاي گياه مرزه خوزستاني ( Satureja khuzistanica Jamzad) به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار - و 10 تيمار تغذيه اي طي دو سال زراعي 1791 و 1793 اجرا شد. تيمارها شامل 1 C - (شاهد)، 2 NPK 20 ،20 ، (كود شيميايي 01 - كيلوگرم در هكتار)، 7 CM30 - 0 ، CM60 ( CM - : كود دامي 71 و 11 تن در هكتار(، 0 CM30+NPK - 1 ، CM60+NPK ، - 3 V5 - )ورمي كمپوست 01 تن در هكتار(، 8 V5+NPK - 9 ، GM ( Glomus mosseae - 11 ،) GI ( Glomus intraradices ،) - 11 S0+T - 12 ، S250+T - 17 ، S500+T ( S 201 و 011 كيلوگرم در هكتار، ، : سولفور 1 T : Thiobacillus - ( و 10 V5+T بودند. تجزيه واريانس داده ها نشان داد، اثر متقابل سال در تيمارهاي تغذيه اي بر تمام ويژگي هاي مورفولوژيك، بازده و عملكرد اسانس و مقدار عناصر پتاسيم و گوگرد سرشاخه هاي گياه معني دار( P≤0.01 ) شد. بيشترين ارتفاع بوته در سالهاي اول و دوم به ترتيب مربوط به تيمارهاي CM30+NPK و CM60 بود. بيشترين تعداد شاخه در سال هاي اول و دوم به ترتيب در تيمارهاي CM30+NPK و GM مشاهده شد. تيمار CM30+NPK بيشترين پهناي سايه انداز را در هر دو سال به خود اختصاص داد. همچنين بيشترين ميزان ماده خشك سرشاخه گلدار در سالهاي اول و دوم به ترتيب در تيمارهاي CM30+NPK و V5+T بدست آمد. طبق نتايج آزمايش، بيشترين بازده اسانس در سالهاي اول و دوم به ترتيب در تيمارهاي GM و S0+T مشاهده شد. كاربرد تيمارهاي V5+NPK و V5+T موجب افزايش معني دار عملكرد اسانس به ترتيب در سال هاي اول و دوم گرديد. نتايج همچنين نشان داد، بيشترين مقدار پتاسيم سرشاخه ها در سال اول، در تيمار GI و در سال دوم، در تيمار V5+NPK مشاهده شد. همچنين، بيشترين مقدار گوگرد سرشاخه ها در سال هاي اول و دوم به ترتيب در تيمارهاي V5 و S500+T بدست آمد. به طور كلي، پژوهش حاضر نشان داد كه استفاده از كودهاي زيستي موجب افزايش بازده اسانس و ميزان عناصر تغذيه اي در اين گياه مي شود. همچنين، استفاده از ورمي كمپوست به همراه كودهاي شيميايي و زيستي جهت افزايش عملكرد اسانس گياه دارويي مرزه خوزستاني توصيه مي گردد.