تخمين ارزش اصلاحي صفات زراعي در ژنوتيپ‌هاي توتون شرقي تحت شرايط نرمال و تنش گل‌جاليز

در يك برنامه اصلاحي اطلاع از نحوه عمل ژن‌ها مهم مي‌باشد چرا كه اطلاعات در اين زمينه به محقق در طراحي برنامه‌هاي تلاقي و انتخاب مؤثر كمك مي‌نمايد. در اين پژوهش، ارزش اصلاحي صفات مختلف زراعي در توتون‌هاي شرقي تحت تنش گل‌جاليز با استفاده از بهترين پيش‌بيني نااُريب خطي (BLUP) برآورد شد. براي اين منظور 89 ژنوتيپ توتون شرقي بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو محيط بدون علف‌هرز گل‌جاليز (نرمال) و تنش گل‌جاليز طي دو سال زراعي مورد بررسي قرار گرفتند. تنش گل‌جاليز از طريق اختلاط 0.06 گرم بذر گل‌جاليز با خاك گلدان اعمال شد. ژنوتيپ C.H.T.209.12e × F.K.401 عملكرد بالايي در هر دو شرايط نرمال و تنش گل‌جاليز داشت و از نظر شاخص تحمل و پايداري عملكرد نيز جزو ژنوتيپ‌هاي مطلوب بود. ژنوتيپ‌ Rustica برترين ژنوتيپ از نظر ارزش اصلاحي اكثر صفات مورد مطالعه در هر دو شرايط نرمال و تنش گل‌جاليز بود. در تجزيه خوشه‌اي بر اساس ارزش اصلاحي صفات، ژنوتيپ‌هاي توتون در هريك از شرايط نرمال و تنش گل‌جاليز به ترتيب در 6 و 5 گروه تقسيم شدند؛ به طوري كه توزيع ژنوتيپ‌ها در گروه‌ها بسته به شرايط متفاوت بود. بالاترين وراثت‌پذيري در شرايط نرمال در وزن تر ريشه و در شرايط تنش گل‌جاليز در صفت وزن تر برگ مشاهده شد. نتايج بررسي نشان داد ژنوتيپي كه عملكرد اقتصادي خوبي دارد ممكن است ارزش اصلاحي آن كم باشد. بنابراين در نظر گرفتن اطلاعات ارزش اصلاحي در كنار ميانگين فنوتيپي صفات مي‌تواند كارايي برنامه‌هاي اصلاحي را افزايش دهد.