فهم و شناسايي عوامل رواني اجتماعي خرده فرهنگ‌هاي مرتبط با مصرف مواد مخدر: يك مطالعه گراندد تئوري

زمينه و هدف: تحقيقات نشان داده است كه شرايط و ويژگي هاي خرده فرهنگ ها مي تواند يكي از دلايل ابتلا به اعتياد و مصرف مواد مخدر باشد و بررسي عوامل رواني اجتماعي هر جامعه اي مي تواند روشن كننده ويژگي هاي آن فرهنگ بوده و سرنخ هايي در ارتباط با مشكلات آن جامعه به ويژه اعتياد باشد؛ بنابراين اين پژوهش درصدد فهم و شناسايي عوامل رواني اجتماعي خرده فرهنگ‌هاي مرتبط با مصرف مواد مخدر است مواد و روش‌ها: مطالعه از نوع كيفي و از روش گراندد تئوري مي‌باشد. شهر اصفهان به عنوان پايلوت تحقيق انتخاب گرديد. متغيرها و مقوله‌ها از 32 مصاحبه كه اعتبار آن توسط اساتيد و متخصصين موضوع تائيد شده، استخراج گرديد. از ميان 18 مقوله محوري، 5 مقوله اصلي شامل شرايط علي، شرايط زمينه‌اي، شرايط مداخله‌گر، راهبردها و پيامدها شناسايي شدند. يافته‌ها: سوء مصرف مواد با »وابستگي عملياحساسي «، »رانده‌شدگي از جامعه « و »خرده فرهنگ انحرافي « همراه است. افراد در سبك زندگي اعتياد گونه خود دچار نوعي جدايي از اجتماع هستند. تداوم عضويت در خرده فرهنگ انحرافي به نوعي تنها سرمايه فرد معتاد محسوب مي‌شود و زمينه را براي شكل‌گيري رفتارهاي انحرافي و كجروي بيشتر مهيا مي‌سازد. پيامدها شامل: تداوم اعتياد، اضمحلال رواني - اجتماعي، شكل‌گيري ارزش‌هاي نوين منفي، خرده فرهنگ حمايت گسسته و اعتماد در برابر بي‌اعتمادي ميان گروهي خواهد بود. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به دست آمده به نظر مي رسد كه حمايت اجتماعي و عاطفي از افراد معتاد وكمك به آنان براي ترك مواد مخدر از جذب شدن آنها به خرده فرهنگهاي تهاجمي و بزهكار جلوگيري مي نمايد. با اين وجود در جهت بالا بردن اعتبار بيروني تحقيق پيشنهاد مي گردد در جوامعي ديگر، تحقيقاتي مشابه تحقيق حاضر صورت بگيرد.