رده‌شناسي آرايش سازه‏هاي متن سغدي بودايي «وسنتره جاتكه»؛ بر اساس مؤلفه‏هاي فعلي

زبان سغدي از زبان‏هاي ايراني ميانه‏ي شرقي‏ ست كه  به سه گروه مانوي، بودايي و مسيحي تقسيم مي‏شود. در اين پژوهش به بررسي آرايش سازه‏هاي متن سغدي بودايي «وسنتره جاتكه» پرداخته شده است. وسنتره جاتكه طولاني ترين متن بازمانده‏ي سغدي ست و نسبت به ديگر متون سبك ادبي پيشرفته‏تري دارد و به نظر مي‏رسد كه بيشتر تأليفي بومي و يا بازنويسي داستاني بودايي باشد و احتمال اينكه ترجمه باشد كمتر است. تاكنون پژوهشي در باب رده‏شناسي زبان سغدي بودايي صورت نگرفته است. اين پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي است، گردآوري داده ها به روش كتابخانه اي و انتخاب متن به شيوه ي هدفمند بوده است. تمام بندهاي دردسترس از متن وسنتره جاتكه به شيوۀ كمي و كيفي تحليل شده اند. چارچوب تحليل، مؤلفه هاي تحليل آرايش سازه ي معرفي شده در دبيرمقدم (۱۳۹۲) و دراير (۱۹۹۲) است. از ميان مجموع ۲۸ مؤلفه ي معرفي شده در اين آثار، ۱۳مؤلفه ي وابسته به فعل بررسي شده اند. متن وستره جاتكه شامل 40 فصل (برگ) به سغدي بودايي بوده است كه تنها ۲۹ فصل (برگ) آن به دست ما رسيده است كه شامل ۱۸۰۵ بند مي شود. ۱۸۰۵ بند باز مانده در اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفته اند تا به اين پرسش ها پاسخ داده شود: كارآمدي مؤلفه هاي دراير در متون سغدي بودايي چگونه است؟ ترتيب عناصر و آرايش سازه هاي وابسته به فعل در متون سغدي بودايي به چه صورت است؟ اين زبان با توجه به بررسي مؤلفه هاي فعلي متعلق به گروه زبانهاي ov است يا vo ؟ هيچ زباني به صورت صد در صد ov يا vo نيست و نتايج نشان مي دهد كه زبان سغدي بودايي هم از اين قائده مستثني نمي باشد. اين متن بر اساس بررسي مؤلفه هاي وابسته به فعل، خصوصيات زبان ov را داراست. به لحاظ رده شناسي متن وسنتره جاتكه، گرايش به چپ انشعابي بودن دارد و هسته پاياني است