پايش توزيع مكاني ترسيب كربن خاك طي چهار دهه تغييرات وضعيت پوشش اراضي مرتعي (مطالعه موردي: حوزه آبخيز نوررود استان مازندران)

پايش ذخاير كربن آلي خاك در وضعيت‌هاي مختلف پوشش گياهان مرتعي براي مطالعه چرخه جهاني كربن ضروري به نظر مي رسد. به اين منظور وضعيت پوشش گياهي مرتعي سال‌هاي 1367، 1377، 1387 و 1397 با استفاده از تصاوير ماهواره اي لندست تهيه شد. ميزان ترسيب كربن در هر يك از وضعيت هاي پوشش اراضي مرتعي با استفاده از روش نمونه‌برداري ميداني و براي ساير كاربري‌ها از داده‌هاي پيش فرض كميته بين المللي تغيير اقليم (IPCC) استفاده گرديد. مكان هاي نمونه‌برداري روي نقشه ها مشخص و با نمونه‌گيري سيستماتيك تصادفي، تعداد 3 ترانسكت 100 متري در هر منطقه استقرار و بر روي هر ترانسكت پلات مستقر شد. در هر پلات، درصد پوشش و بيوماس گياهي برآورد گرديد. براي اندازه گيري كربن خاك در هر مكان از نمونه‌گيري، يك پروفيل حفر و تا عمق ۳۰ سانتي متري نمونه هاي خاك تهيه و جهت تعيين ترسيب كربن به روش والكي -بلاك به آزمايشگاه منتقل شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار Terrset IDRISI ميزان ترسيب كربن برحسب تن در هر سال به همراه نقشه توزيع مكاني آن محاسبه گرديد. نتايج نشان داد طي سال هاي 1367 تا 1397 مساحت مراتع درجه يك 10374 هكتار و مساحت مراتع درجه سه، 10253 هكتار كاهش داشته است. سطح مراتع درجه دو، به ميزان 10758 هكتار افزايش داشته است. همچنين، مقدار كربن در وضعيت مراتع خوب، متوسط و ضعيف به‌ترتيب 112.45، 81.63 و 50.39 تن در هكتار است. همچنين در تمام دهه‌هاي مورد مطالعه ميزان ترسيب كربن روند كاهشي داشته است. به‌طوري‌كه ميزان آن از 9905729 تن در كل حوزه در سال 1367 به 8860803 تن در سال 1397 كاهش يافت. ضمناً بيشترين ميزان كاهش آن مربوط به سال‌هاي 1387 تا 1397 به ميزان 562125 تن بوده است.