مقايسه تطبيقي مولفه هاي تربيت شهروندي در فضاي مجازي و حقيقي با نگاهي بر فرصت ها و تهديدها

Comparative study of citizenship education components in cyberspace and real Looking at opportunities and threats

هدف اين پژوهش تبيين مولفه هاي تربيت شهروندي در فضاي مجازي از طريق مقايسه تطبيقي آن با تربيت شهروندي در فضاي حقيقي و تحليل فرصت‌ها و تهديدهاي احتمالي فضاي مجازي براي تربيت شهروندي است. اين پژوهش با روش تبييني–تحليلي انجام شده است. نتايج پژوهش نشان داد كه با گسترش و فراگيري فضاي مجازي نوع خاصي از شهروندي با مولفه هاي خاص رخ مي نمايد كه مستلزم تربيت ويژه مطابق با مولفه هاي مخصوص به خود است. شهروند فضاي مجازي به دليل حضور و مشاركت در شبكه‌اي از تعاملات مجازي كه هويت‌هاي متغير و متكثر از ويژگي هاي آن است، مولفه ها و ويژگي هاي خاصي را در حوزه رفتار و هويت به خود مي گيرد. تعهد اجتماعي كه در فضاي حقيقي با ارزش گذاري‌هاي اخلاقي همراه است، درفضاي مجازي كه ساختار نظام مندي ازارزش ها ارائه نمي شود كاملا فردي مي شود. شهروند مطلوب در فضاي مجازي علاوه بر كسب سواد رسانه اي و اطلاعاتي به مولفه هايي همچون آگاهي، پايبندي به ارزش ها و هنجارهاي فرهنگي، قانون مداري، عدالت محوري، مشاركت پذيري و مسئوليت پذيري آگاهانه نيازمند است. تربيت شهروند فضاي مجازي به پرورش شهروند نقاد و تقويت ميل به يادگيري مادام العمر كمك مي كند تا با بهره گيري از ويژگي هاي متمايز فضاي مجازي در جهت آموزش،پژوهش، گذران اوقات فراغت با كيفيت بالا، براي مشاركت فعال در امور اجتماعي راهگشا باشد. بنابراين به منظور كاهش تهديدها و بهره مندي هرچه بيشتر از فرصت ها، شناخت مؤلفه هاي خاص تربيت شهروندي در فضاي مجازي ضروري است.

The aim of this research is the explanation of citizenship features in cyberspace by comparing it with citizenship education in real space and analyzing probable opportunities and threats. Research method is explanatory- analytic. The results showed that with the expansion and pervasiveness of cyberspace, a certain type of citizenship occurs with specific components which require special training. Cyberspace citizen takes on components and characteristics in the realm of behaviour and identity because of his presence and participation in a network of virtual interactions.The social commitment of real space which is accompanied by ethical valuations becomes completely individual in cyberspace because of the absence of a systematic structure of values. Desirable citizen in cyberspace in addition to media and information literacy requires components such as awareness, adherence to cultural values and norms, rule-of-law, Pivotal justice, participation and informed responsibility. Virtual citizen education helps cultivate Critical Citizens and Strengthening desire of lifelong learning in order to help active participation in social affairs by using distinctive cyberspace features for learning, research and spending high quality leisure time.