پديد آورندگان :
حبيب نژاد، احمد دانشگاه تهران - پرديس فارابي - دانشكده حقوق , زرگوش نسب، عبدالجبار دانشگاه ايلام , بخرد، مصطفي دانشگاه مفيد
كليدواژه :
تفسيرقرآن , سياق , قاعده سياق , دلالت سياق , ماهيت سياق
چكيده فارسي :
هر قاعده‌اي خصوصيات و مميزات ويژۀ خود را دارد كه سياق فاقد آن ويژگي‌ها است، لذا نمي‌توان آن را يك قاعده ناميد؛ ماهيت سياق و نوع دلالت آن باتوجه‌به آراء و نظرات مفسرين قرآن كريم، زبان‌شناسان و لغويين، علماي علوم بلاغي، ادباء، فقهاء و اصوليين، قابل اثبات است. بزرگ‌ترين دليل و شاهد بر اينكه سياق ماهيتاً دلالت است نه قاعده، اين است كه مفسريني مانند ابن‌جرير طبري، علامه طباطبائي و شهيد صدر بااينكه به سياق استناد كرده‌اند، هيچ‌كدام به‌عنوان قاعده از آن نام نبرده‌اند. مسلماً برخي در تلقي كردن سياق به‌عنوان يك قاعده بيراهه رفته‌اند و در اين زمينه ايرادات و ابهاماتي اساسي وجود دارد. در اين نوشتار كه به روش توصيفي-تحليلي تدوين شده با استناد به نظرات و آراي مفسرين و دانشمندان، عدم قاعده بودن سياق به اثبات رسيده و نظريۀ دلالت بودن آن تقويت گرديده است. سؤالات ديگري كه در اين مقاله مطرح شده اين است كه آيا سياق مقوله‌اي لفظي است يا عقلي؟ آيا سياق يك نوع دلالت اقتضاء يا تنبيه و اشاره است؟ و حجيت هريك از آنها از باب حجيت ظواهر است يا نه؟
چكيده لاتين :
Any rule has its own features that context does not have it, hence not entitled to be called
a rule. The nature of context and its signification can be proved based on the views of
linguists, lexicographers, rhetoricians, men of letters, jurisprudents (faqihs), and experts
in the principles of jurisprudence. The greatest evidence can be found in the works of
such Quran interpreters as Ibn Jarir al-Tabari, Allama Tabatabaie, and Martyr Sayyid
Muhammad Baqir al-Sadr who cited contexts but never regarded them as a rule. Some
experts went astray in regarding context as a rule, hence several objections and
ambiguities have been raised. A descriptive-analytical paper, the present work seeks to
prove that context cannot be regarded as a rule, hence its signification is proved. In
addition, there are also answers to other queries: whether context falls within linguistic or
cognitive category, whether it is merely a kind of signification, a reminder, an index, or
whether their authority pertains to the apparent cases.
