تحليل انتقادي كتاب النقد الأدبي العربي الجديد في القصّة والرّواية والسّرد (تلاشي براي خلق اثري پيرامون نقدِ نقدِ داستان)

گرايش زياد ناقدان ادبيات داستاني معاصر عرب به رويكردهاي جديد نقد غربي به ويژه در دهه آخر قرن بيستم و نگراني از قطع رابطه آنان با نقد قديم عربي و نياز مبرم كتابخانه‌هاي عربي به آثاري پيرامون نقدِ نقدِ داستان، عبدالله ابوهيف ناقد سوري را بر آن داشت تا كتاب «النقد الأدبي العربي الجديد في القصّة والرّواية والسّرد» را به نگارش درآورد. اين پژوهش كه به دو روش بازخواني اثر و رويكرد توصيفي- تحليلي، كاركرد نقدي ابوهيف را بررسي كرده به اين نتايج دست يافته است: شيوه ارائه فصول هشت گانه كتاب با قلمي بسيار شيوا، نشان­دهنده اين است كه از يك مهندسي از پيش تعيين ­شده برخوردار بوده و موضوعات محتوايي، داراي يك تسلسل منطقي و قابل قبول است. داده ­ها و مثال­هاي اين كتاب در هر فصل، بسيار زياد است؛ در واقع ابوهيف كتاب خود را به صورت يك دايرة­المعارف درآورده است. علي­رغم اينكه ابوهيف معيارهاي نقدي مشخّصي را براي نقد آثار نقدي در نظر نگرفته و اين از جمله ايرادات اساسي كتاب است با اين حال، تحليل­ هاي او از انواع گوناگون آثار نقدي، داراي استحكام بسيار خوب و قانع كننده خواننده است. استناد به حدود500 اثر از ناقدان كشورهاي مختلف عربي مي­تواند دليل محكمي بر عدم تعصّب او در بكاربردن شواهد نقدي باشد.

The great tendency of contemporary Arab fiction literature critics to new approaches of Western criticism, especially in the last decade of the twentieth century and concerns about the severance of their relationship with the old Arabic critique and the urgent need of Arab libraries for works on criticism of critiques, made the Syrian Abu Heif to write the book “New Criticism of Story, Novel and Narrative in Arabic Literature”. This research examined Abu Heif’s criticism method based on two methods of reading the work and descriptive-analytical approach and has reached the following results: The way the eight chapters of the book are presented in a very eloquent pen, illustrates that it has had a pre-determined engineering and the content topics have a logical and acceptable sequence. The data and examples in this book are vast; and in fact, Abu Heif has turned his book into an encyclopedia. Despite the fact that Abu Heif did not consider specific criticism criteria to criticize other critique works, and this is one of the main drawbacks of the book, his analysis of different critique works has a very solid base and is convincing for the reader. Citing of almost 500 works by critics from different Arab countries could be a strong reason for his lack of prejudice in using critical evidence.