تاثير آتش‌سوزي بر ويژگي‌هاي فيزيكي خاك در كاربري‌هاي مرتع، كشاورزي و جنگل در استان گلستان

آتش سوزي تأثيرات چشمگيري بر پوشش گياهي و ساختمان خاك دارد.  هدف اين پژوهش، مطالعه تاثير آتش سوزي بر برخي ويژگي هاي فيزيكي خاك در سه كاربري (كشاورزي، جنگل و مرتع)، واقع در استان گلستان بود. بدين منظور، كاربري هاي جنگل و كشاورزي در شهرستان گرگان و مرتع در شهرستان كلاله كه دچار آتش سوزي شده بودند، انتخاب شدند. نمونه برداري از سه عمق سطحي (صفر تا 5 سانتي متر) و زيرسطحي (15-5 و 30-15 سانتي متر)، در سه تكرار انجام شد. همچنين، از خاك شاهد (آتش سوزي نشده) مجاور هر كاربري به طور مشابه از سه عمق و سه تكرار نمونه برداري شد. براي بررسي تفاوت ويژگي هاي اندازه گيري شده در خاك تحت آتش سوزي و خاك منطقه شاهد بدون آتش سوزي، از آزمون t مستقل در سطح 5 درصد استفاده شد. نتايج نشان داد كه مقدار رس، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها، تخلخل، گنجايش هوايي، شاخص پايداري ساختمان خاك، شاخص S دكستر و كربن آلي در اثر آتش سوزي  به ترتيب در لايه 5-0 سانتي متري تحت آتش سوزي، نسبت به خاك شاهد به طور معني داري كاهش نشان دادند. به طوري كه به ترتيب در كاربري جنگل، مرتع و كشاورزي، مقدار رس 24، 11 و 6، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها 47، 41.9 و 7.4، تخلخل 10، 8 و 9، گنجايش هوايي 34.6، 21.4 و 27.3، شاخص پايداري ساختمان خاك 25.6، 7.4 و 11.3، شاخص S دكستر 19.7، 15.4 و 7.3 و كربن آلي 8، 9.6 و 13.7 درصد كاهش يافت، در حالي كه در لايه هاي زيرسطحي خاك ميزان كاهش معني دار نبود. همچنين، جرم مخصوص ظاهري در خاك تحت آتش سوزي نسبت به خاك شاهد به طور معني داري در سطح 5 درصد در عمق 50  سانتي متر در كاربري جنگل، مرتع و كشاورزي به ترتيب 11، 8 و 6 درصد افزايش يافت و در لايه هاي زيرسطحي معني دار نبود.