مقايسه توليد كود كمپوست از بقاياي گياهان مختلف زراعي و اثر آن بر عملكرد دانه و برخي خصوصيات زراعي گندم

اهداف: از جمله راهكارهاي زراعي منطبق با اهداف كشاورزي پايدار درخصوص افزايش مواد آلي خاك  مي‌توان به دو عامل مديريت بقاياي گياهي و كاربرد تركيبات آلي اشاره نمود. بنابراين، هدف از اجراي اين پژوهش بررسي خصوصيات آلي و شيميايي ‌كمپوست‏هاي توليد شده از بقاياي گياهان مختلف زراعي و همچنين تأثير اين كمپوست‏هاي توليدي بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه گندم بود. مواد و روش ها: اين آزمايش در مزرعه‏ تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز در سال زراعي 98 -97 در دو مرحله اجرا شد. مرحله‏ي اول شامل توليد كمپوست از بقاياي گياهي بود. طرح آماري فاكتوريل در قالب بلوك هاي كامل تصادفي و با سه تكرار بود. دو فاكتور مورد آزمايش، شامل نوع بقاياي گياهي و درصد وزني آن ها بود. فاكتور نوع بقايا در چهار سطح شامل بقاياي گياهي برنج، كلزا، گندم و نيشكر بود. فاكتور درصدهاي وزني شامل 40،30 و50 درصد وزني هر يك از بقايا بود. مرحله‏ي دوم به‏صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار و شامل بررسي اثر 12 نوع كود كمپوست توليد شده در مرحله اول بر عملكرد گندم بود.  يافته ها: در مرحله اول كمپوست توليد شده از بقاياي برنج، نيتروژن (1.72 درصد) بيشتر و نسبت كربن به نيتروژن پايين‏تري (18.31) نسبت به ساير كمپوست‏هاي توليدي داشت. به‏علاوه بيشترين (11.8 كيلوگرم) و كمترين (9.61 كيلوگرم) ميزان كمپوست توليدي به ترتيب مربوط به كمپوست توليد شده از بقاياي نيشكر با درصد وزني 40 درصد و بقاياي برنج با درصد وزني 30 درصد بود. درمرحله دوم بيشترين عملكرد دانه گندم (689.2 گرم بر مترمربع) در كمپوست بقاياي گياهي برنج با درصد وزني 30 درصد حاصل شد. بيشترين (12.78%) و كمترين (11.1%) نسبت پروتئين دانه بترتيب در كمپوست 30 درصد برنج و كمپوست 50 درصد نيشكر ديده شد. نتيجه گيري: در مجموع نتايج نشان داد كه بيشترين (689.2 گرم بر متر مربع) عملكرد دانه در شرايط كاربرد كمپوست‏هاي توليد شده از بقاياي برنج با درصد وزني 30 درصد به‏دست آمد. همين تيمار به‏طور مشابه بيشترين درصد پروتئين دانه (12.78 درصد) را نيز توليد كرد. از ديدگاه اكولوژي زراعي مشخص گرديد كه جهت كاهش به‏كارگيري كودهاي شيميايي و جايگزيني آن ها با كود كمپوست، توجه به كميت، كيفيت و نوع ماده اوليه در توليد كمپوست ضروري خواهد بود.