جلوه‌هاي فرهنگ عامۀ قوم تركمن در رمان يورت

فرهنگ عامه به‌لحاظ گستردگي حوزه از موضوعات جذاب در شناخت عناصر مادي و معنوي اقوام و از نظر جامعه شناسي، مردم شناسي و روان شناسي مهم است. قوم تركمن نيز به‌منزلۀ يكي از اقوام ايراني داراي جذابيت بسياري در تنوع اين جلوه هاست. ميركاظمي كه سال ها معلم روستاهاي تركمن صحرا بوده با كوله باري از تجربيات، دايرۀ المعارفي از اين عناصر را در يورت گرد آورده است. در اين پژوهش، به‌شيوه كتابخانه اي به استخراج اين عناصر و دسته بندي آن و با روشي تحليلي ـ توصيفي به بررسي آن ها مي پردازيم. از نتايج اين پژوهش، تقسيم فرهنگ عامه تركمن به عناصر مادي و معنوي است كه در گذشته خاستگاه اجتماعي ـ فرهنگي به‌منزلۀ عامل مهم، بر شكل و ماهيت اين عناصر هويت ساز مؤثر بوده است. به‌علاوه، علل و عواملي چون مذهب، زبان و نژاد از درون، و محيط زيست (اقليم)، هم‌جواري با اقوام و سياست هاي دولت‌هاي ايران و روس، از بيرون نيز بر آن مؤثر است. در قرن اخير، با استقرار دولت ها، اسكان اجباري، ايجاد ثبات و امنيت، سواد، گذر زمان، تغيير تفكر و ارتباطات دگرگوني در شكل اين عناصر تسريع مي شود كه به بررسي و نقش آن ها نيز مي پردازيم. به‌علاوه، رنگ اقليمي اثر و سبك واقع گراي آن كه برآيند اين عناصر و رنگ اقليمي است به پيش‌برد عناصر رمان به‌ويژه شخصيت و شخصيت پردازي، صحنه و صحنه پردازي، فضا و واقعيت نمايي كمك شايان كرده است.