ويژگي‌هاي كميته حسابرسي و جريان وجه نقد آزاد؛ آزمون نظريه‌هاي نمايندگي و هزينه معاملات

Audit Committee Characteristics and the Free Cash Flow: Testing the Agency and the Transactions Cost Theories

طبق نظريه نمايندگي، وجود سازوكارهاي نظام راهبري اثربخش مانند كميته حسابرسي مي‌تواند مشكلات مرتبط با مسائل نمايندگي را بر طرف نموده و در نتيجه منجر به كاهش سطح جريان وجه نقد آزاد شركت‌ها گردد. اما طبق نظريه هزينه معاملات، وجود سازوكارهاي نظام راهبري با كيفيت، نه تنها منجر به كاهش سطح اين نوع از جريان‌ها نمي‌گردد، بلكه حتي با توجه به هزينه تامين مالي كمتر اين نوع منابع تامين مالي داخلي، در مقايسه با ساير روش‌هاي تامين مالي، منجر به افزايش سطح جريان وجه نقد آزاد در شركت‌ها مي‌گردد. بنابراين هدف از اين پژوهش بررسي رابطه بين ويژگي‌هاي كميته حسابرسي (اندازه، استقلال، تخصص مالي و جنسيت اعضاي كميته حسابرسي) با جريان وجه نقد آزاد در 120 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زماني 1393 تا 1397 است. فرضيههاي پژوهش با استفاده از تحليل رگرسيون و رويكرد داده‌هاي تركيبي مورد آزمون قرار گرفت. نتايج پژوهش حاكي از آن‌ است كه ويژگي‌هاي اندازه، استقلال، تخصص مالي و جنسيت اعضاي كميته حسابرسي تأثير مثبت و معناداري بر جريان وجه نقد آزاد دارد؛ كه اين يافته‌ها با نظريه هزينه معاملات انطباق دارد. شواهد پژوهش نشان مي‌دهد كه كميته‌هاي حسابرسي، علاوه بر ايفاي نقش در حوزه‌هايي مانند ساختار كنترل‌هاي داخلي شركت، حسابرسي داخلي و حق‌الزحمه حسابرسي، مي‌توانند موجب بهبود وضعيت مديريت منابع مالي نيز گردند. يافته‌هاي پژوهش موجب بسط و توسعه ادبيات نظري و تجربي اثربخشي نقش كميته‌هاي حسابرسي در حوزه مديريت ريسك شركت با تاكيد بر مديريت نقدينگي و جريان‌هاي نقدي آزاد است.