واكاوي عناصر پيرامتني تأثيرگذار در بهبود بازيابي داستان با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري

هدف: هدف اين پژوهش، شناسايي عناصر پيرامتني تأثيرگذار بر بازيابي داستان از ديدگاه خوانندگان به منظور بهبود دسترسي به منابع داستاني است. منظور از پيرامتن‌ها، عناصري هستند كه جزء بدنه اصلي متن يك داستان نيستند؛ اما به نوعي با آن در ارتباط بوده و مي‌توانند بر خواننده و قضاوت‌هاي وي در خصوص داستان تأثير بگذارند. روش‌شناسي: پژوهش حاضر به لحاظ هدف كاربردي و از نظر رويكرد، از نوع تركيبي است و با راهبرد متوالي اكتشافي انجام گرفت. جامعه آماري در هر دو مرحله از پژوهش، خوانندگان ادبيات داستاني بودند. ابزار گردآوري داده‌ها در مرحله اول، مصاحبه نيمه‌ساختار يافته فردي بود و داده‌هاي گردآوري شده با روش تحليل مضمون كدگذاري و تحليل شد. به منظور گردآوري داده‌ها در مرحله دوم پژوهش، از يك پرسشنامه محقق‌ساخته در مقياس ليكرت استفاده شد و داده‌هاي گردآوري شده با استفاده از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. براي تحليل داده‌ها نيز از نرم‌افزار SmartPLS استفاده شد. يافته‌ها: بر اساس تحليل مضمون مصاحبه‌هاي انجام گرفته در مرحله اول پژوهش، 12 عنصر پيرامتني در قالب 4 مضمون اصلي اطلاعات كتابشناختي، اطلاعات مربوط به نويسنده، مرور و نقد و مشخصات ظاهري شناسايي شد. در ادامه، نتايج آزمون مدل‌سازي معادلات ساختاري معني‌داري تأثير مرورها و نقدهاي نوشته‌ شده درباره اثر، اطلاعات كتابشناختي و اطلاعات مربوط به وي‍ژگي‌هاي ظاهري اثر در بهبود بازيابي داستان را تأييد كرد. نتايج: توجه به عناصر پيرامتني مي‌توانند در درك، ارزيابي، تصميم‌گيري و انتخاب داستان تأثير داشته و به جستجوگران در يافتن كتاب‌هاي داستاني مرتبط كمك كند. بنابراين پيشنهاد مي‌شود از عناصر شناسايي شده در اين پژوهش كه تأثير آن‌ها در بهبود بازيابي داستان تأييد شده است، به عنوان بخشي از توصيف محتواي داستان در فهرست‌هاي كتابخانه استفاده شود.