اثر پرايمينگ و پوشش‌دار كردن بذر بر عملكرد و اجزاي عملكرد دو رقم برنج

به‌منظور بررسي اثر پيش‌تيمار بذر بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج، آزمايشي در مزرعه پژوهشي موسسه تحقيقات برنج كشور (رشت) در سال 1399 اجرا شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادقي با سه تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل دو رقم برنج (هاشمي و گوهر) و تيمار بذر ارقام برنج در هفت سطح شامل، پرايمينگ با كلريد كلسيم (22.5 گرم در يك ليتر آب در 24 ساعت)، پرايمينگ با كلريد پتاسيم (22.5 گرم در يك ليتر آب در 24 ساعت)، پرايمينگ با سولفات روي (غلظت 0.5 ميلي‌مولار در 12 ساعت)، هيدروپرايمينگ (48 ساعت)+پوشش‌دار كردن بذر با كلريد كلسيم، هيدروپرايمينگ (48 ساعت)+پوشش‌دار كردن با كلريد پتاسيم، هيدروپرايمينگ (48 ساعت)+پوشش‌دار كردن با سولفات روي و هيدروپرايمينگ (48 ساعت به‌عنوان شاهد) بود. نتايج نشان داد كه رقم اصلاح شده گوهر داراي درصد و سرعت سبز شدن بالاتري نسبت به رقم بومي هاشمي بود. براساس نتايج مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه بالاترين سرعت سبز شدن متعلق به تيمارهاي پرايمينگ و پوشش‌دار كردن بذر برنج با كلريد پتاسيم و كلريد كلسيم است. بالاترين ارتفاع بوته برنج به‌ترتيب در تيمار پوشش‌دار كردن و پرايمينگ با كلريد پتاسيم در رقم هاشمي مشاهده شد. پيش‌تيمارهاي بذر به‌صورت پرايمينگ و يا پوشش‌دار كردن بذر برنج با كلريد كلسيم، كلريد پتاسيم و سولفات روي سبب افزايش طول خوشه برنج نسبت به تيمار شاهد (هيدروپرايمينگ) شدند. در بين اين تيمارها كلريد كلسيم بيش‌ترين و سولفات روي كم‌ترين تأثير را بر افزايش طول خوشه نسبت به تيمار شاهد شدند. پوشش‌دار كردن بذر با كلريد پتاسيم و كلريد كلسيم نيز باعث افزايش وزن خوشه نسبت به تيمار شاهد شدند. بيش‌ترين عملكرد بيولوژيك و نيز عملكرد دانه در تيمار پوشش‌دار كردن بذر با كلريد كلسيم و كلريد پتاسيم به‌دست آمد. بالاترين شاخص برداشت در تيمارهاي پوشش‌دار كردن و پرايمينگ با كلريد پتاسيم مشاهده شد. به‌طوركلي نتايج نشان داد پوشش‌دار كردن بذر با كلريد كلسيم و كلريد پتاسيم موجب بهبود كاركرد بذر و در نتيجه افزايش عملكرد برنج مي‌شود.