سنجش آسيب‌پذيري جوامع مبتني بر صيادي نسبت به اثرات تغيير اقليم: مطالعه موردي صيادي جنوب ايران

مقدمه و هدف: با وجود اين‌كه صيادي فعاليت مهم اقتصادي بوده و معيشت گروه زيادي را مورد حمايت قرار مي‌دهد، ولي صيادان و جوامع وابسته به آن نسبت به پديده تغيير اقليم آسيب پذيري بالقوه دارند؛ به گونه‌ايكه اين فعاليت در قالب يك سيستم اجتماعي-زيست محيطي، در مناطق ساحلي، نسبت به تغيير اقليم حساس بوده و معيشت اين جوامع تحت شعاع قرار ميگيرد.مواد و روش‌ها: در اين راستا در اين مطالعه سنجش آسيب‌پذيري جوامع مبتني بر صيادي در محدوده خليج فارس و در سه استان هرمزگان، بوشهر و خوزستان هدف قرار گرفت. رويكرد مورد استفاده در اين ارزيابي، شاخص محور بوده و با استناد به مؤلفه‌هاي سه‌گانه آسيب‌پذيري شامل درمعرض بودن، حساسيت و ظرفيت انطباق‌پذيري هدف مطالعه پيگيري شد. مقدار در معرض بودن با استفاده از تغيير در فاكتورهاي اقليمي دما، بارش، وقوع طوفان و تغيير در سطح دريا مورد سنجش قرار گرفت. محاسبه مؤلفه حساسيت بر اساس مقدار وابستگي به صيادي از نظر درآمد، تغذيه و اشتغال صورت گرفت و مقدار ظرفيت انطباق‌پذيري با رويكرد معيشت پايدار و سرمايه پنج گانه بدست آمد، داده‌هاي لازم نيز با تكميل پرسش‌نامه از صيادان فعال در جنوب ايران و در سال 1397گرد‌آوري شد.يافته‌ها: نتايج نشان دادند كه وضعيت نسبي مناطق گوناگون از نظر ظرفيت انطباق‌پذيري تقريباً مشابه است، اما از نظر مؤلفه در معرض بودن وضعيت استان بوشهر نامناسب‌تر بوده و صيادي اين منطقه از اين جهت به طور بالقوه آسيب‌پذيري بالايي را تجربه مي‌كند. هم‌چنين، حساسيت مناطق به دليل وابستگي ساحل‌نشينان جنوب ايران بويژه هرمزگان به صيادي از نظر اشتغال و درآمد بالا بوده است.بحث و نتيجه‌گيري: بر اين اساس پيشنهاد مي‌شود جهت مديريت آسيب‌پذيري صيادي نسبت به تغيير اقليم ماهيت آن از راه مؤلفه‌هاي سه‌گانه شناسايي شود.