تاثير نيتروژن و پتاسيم بر عملكرد و اجزاء عملكرد گندم ديم در مديريت‌هاي تناوبي مختلف

Influence of nitrogen and potassium application on yield and yield components of Rainfed wheat under different rotation managements

به منظور بررسي نيتروژن و پتاسيم بر عملكرد گندم ديم، آزمايشي در معاونت موسسه تحقيقات كشاورزي ديم سرارود به مدت دو سال و دو الگوي ‌كشت گندم–گندم و نخود-گندم بصورت فاكتوريل درقالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. فاكتور‌ها شامل مصرف كود نيتروژني در چهار سطح شاملN1: عدم مصرف نيتروژن، N2: 80 كيلوگرم در هكتار اوره در زمان كاشت+ محلول پاشي اوره با غلظت 3 درصد، N3:80 كيلوگرم در هكتار اوره در زمان كاشت+ محلول پاشي كود رويال‌آمين به ميزان يك ليتر در هكتار وN4 : 80 كيلوگرم در هكتاراوره در زمان كاشت+40 كيلوگرم در هكتار به‌صورت سرك و مصرف پتاسيم در چهار سطح شامل :K1عدم مصرف پتاسيم، K2: محلول پاشي كلرورپتاسيم با غلظت 1درصد،‌ K3: محلول پاشي كود رويال پتاسيم به ميزان يك ليتر در هكتار و K4: مصرف ‌50‌ كيلوگرم در هكتار سولفات پتاسيم بودند. نتايج نشان داد كه در هر دو تناوب گندم-گندم و نخود- گندم، بيشترين عملكرد دانه به ترتيب با ميزان 5/1554 و 5/1670 كيلوگرم در هكتار از مصرف كود رويال آمين بدست آمد كه نسبت به شاهد به ترتيب 3/17 و 53/14‌ درصد افزايش داشتند ولي نسبت به مصرف كود سرك نيتروژن افزايش چشمگيري نشان نداد. بيشترين عملكرد بيولوژيك نيز با ميزان 7105 كيلوگرم در هكتار از تيماركودهاي رويال‌آمين و رويال پتاسيم بدست آمد. بنابراين مصرف كودهاي نيتروژني و پتاسيمي با قابليت محلول پاشي نظيركودهاي رويال آمين و رويال پتاسيم به ميزان يك ليتر در هكتار در اواخر ساقه دهي گندم در شرايط ديم معتدل سرد كشور، ضمن جلوگيري از مخاطرات زيست محيطي، مي‌تواند در افزايش توليد گندم ديم موثر باشند.

In order to evaluate the effects of Nitrogen and Potassium on Rainfed-wheat performance a factorial experiment based on RCBD with three replications was conducted at the Dryland Agricultural Research sub Institute for two years and in two crop rotation (wheat-wheat and chickpea-wheat) systems. Experimental factors includes 1- application of nitrogen at four levels N1: without nitrogen, N2: 80 kg/ha urea at planting + 3% urea foliar application, N3: 80 kg/ha urea at planting + 1 liter/ha foliar application of Royal Amine and N4: 80 kg/ha urea at planting time + 40 kg/haas top dressing, and 2- potassium application in four levels, K1: withoutpotassium, K2: 1 % potassium chloride ‌ K3: 1 liter/ha Royal Potassium and K4: ‌50 kg/ha of potassium sulfate. The results showed that in both wheat-wheat and chickpea-wheat rotations, the highest grain yield was obtained from Royal amin fertilizer treatment by 1554.5 and 1670.5 kg/harespectively which compared to the control, they increased by 17.3% and 14.53%, respectively. However, there was not significant differences with urea top dressing treatment. The highest biological yield was recorded about 7105 kg/hafor Royal Amine and Royal Potassium treatments. Therefore, application of new nitrogen and potassium fertilizers forms such Royal Amine and Royal Potassium at the end of stem elongation stage could improve the wheat performance in cold temperate rainfed conditionswhile reducing environmental hazards.